بررسی علل عدم تحرک معاملات خودرو در شرایط فعلی

 بازار خودرو در حالی روزهای آرام اما سردرگمی را پشت سر می‌گذارد که نوسانات ارزی، ابهام در سیاست‌های اقتصادی و افزایش ریسک‌های سیاسی، چشم‌انداز روشنی پیش روی فعالان این بازار باقی نگذاشته است. در چنین شرایطی، هم خریداران واقعی و هم فروشندگان، با نگاهی محتاطانه از انجام معامله خودداری می‌کنند و بازار خودرو در رکودی هوشمندانه فرو رفته است.

ترکیب نامتوازن عرضه و تقاضا، نوسانات مداوم نرخ ارز و بی‌اعتمادی فعالان بازار خودرو به تصمیمات سیاست‌گذار، موجب شده حتی افزایش اخیر قیمت خودروهای داخلی و وارداتی نیز نتواند تحرک معناداری در معاملات ایجاد کند.

اقتصاد سیاسی و ریسک‌های اقتصادی در بازار خودرو نقش کلیدی دارد

مسیح فرزانه، کارشناس بازار خودرو، با تاکید بر اهمیت فاکتورهای کلیدی اقتصاد سیاسی گفت: یکی از عوامل حیاتی و تاثیرگذار بر بازار خودرو، متغیر کلیدی اقتصاد سیاسی است.

او افزود: افزایش ریسک‌های اقتصادی نیز یکی دیگر از فاکتورهای مهم تاثیرگذار بر روند بازار خودرو است که پس از جنگ 12 روزه نمود بیشتری در بازار پیدا کرده است و تاثیر آن بر روند معاملات قابل مشاهده است. بر این اساس، پس از خردادماه، افزایش ریسک‌های اقتصادی سبب شد بخش قابل توجهی از خریداران و مصرف‌کنندگان از بازار خودرو کنار بکشند.

میانگین افزایش قیمت‌ها در حدود 5 تا 6 درصد بود اما هم‌اکنون بازار در حال رسیدن به مرحله تثبیت است

فرزانه با اشاره به تحولات اخیر شورای امنیت سازمان ملل اظهار کرد: اتفاقات اخیر در شورای امنیت بر نرخ ارز تاثیر گذاشت و بازار خودرو را تحت‌الشعاع قرار داد. هرچند میانگین افزایش قیمت‌ها در حدود 5 تا 6 درصد بود، اما هم‌اکنون بازار در حال رسیدن به مرحله تثبیت است.

بازار پس از عبور از دوره‌ای هیجانی، در بازه‌ای یک تا دو هفته‌ای به سمت قیمت‌های منطقی‌تر حرکت می‌کند

او ادامه داد: افزایش نرخ ارز در بخش خودروهای وارداتی باعث رشد میانگین 5 تا 6 درصدی قیمت‌ها شد. معمولاً بازار پس از عبور از دوره‌ای هیجانی، در بازه‌ای یک تا دو هفته‌ای به سمت قیمت‌های منطقی‌تر حرکت می‌کند و قیمت واقعی کشف می‌شود.

چهار پارادایم اصلی بر بازار خودرو حاکم هستند

فرزانه توضیح داد: چهار پارادایم اصلی عرضه و تقاضا، نرخ ارز، میزان تورم، نگاه سیاست‌گذار به شرایط اقتصادی و اخبار مرتبط با آن، بر بازار خودرو حاکم هستند. این نوسانات تاثیر منفی بر بخش خرید گذاشت، زیرا خریداران محدودی که در بازار حضور داشتند، به‌دلیل نداشتن اطمینان از آینده اقتصادی، از خرید خودرو منصرف شدند.

مصرف‌کننده واقعی و سرمایه‌گذار وقتی افق اقتصادی روشن نیست، تصمیم به صبر می‌گیرند

فرزانه تصریح کرد: در شرایط فعلی، فروشندگان هم به‌دلیل چشم‌انداز تورمی و نبود برنامه مشخص از سوی سیاست‌گذار مانند گشوده‌شدن بازارهای بین‌المللی به کشور، تمایلی به فروش ندارند. بسیاری از آن‌ها خودرو را به‌عنوان کالای سرمایه‌ای نگه می‌دارند تا در زمان مناسب‌تر و با قیمت بالاتری عرضه کنند.

او در پاسخ به پرسشی درباره نبود خریداران واقعی در بازار با وجود احتمال افزایش قیمت خودرو در آینده گفت: این رفتار، در واقع رفتار هوشمندانه بازار است. چه مصرف‌کننده واقعی و چه سرمایه‌گذار، وقتی افق اقتصادی روشن نیست، تصمیم به صبر می‌گیرند. از سوی دیگر، اخبار داخلی و بین‌المللی مثبت نیست و این موضوع تحلیل فعالان را به سمت پیش‌بینی افزایش قیمت خودرو در بلندمدت سوق داده است.

بازار ظرفیت پذیرش افزایش قیمت خودروسازان را ندارد

فرزانه عنوان کرد: سه خودروساز بزرگ کشور طی ماه‌های اخیر افزایش قیمتی حدود ۱۵ تا ۲۰ درصدی اعمال کرده‌اند. در حالی‌که بازار ظرفیت پذیرش چنین افزایشی را ندارد. تجربه نشان داده است که افزایش قیمت کارخانه معمولاً تنها منجر به رشد حدود ۱۰ درصدی قیمت در بازار می‌شود و گاهی حتی کمتر از آن است.

بازار خودرو مکانیزمی هوشمند دارد و بر اساس واقعیت‌های اقتصادی خود را تنظیم می‌کند / نمی‌توان بازار خودرو را به‌صورت دستوری کنترل کرد

او با اشاره به تفاوت قیمت کارخانه و بازار افزود: در برخی موارد، قیمت خودرو در بازار پایین‌تر از کارخانه است که ممکن است برای خریداران عجیب باشد. اما واقعیت این است که بازار مکانیزمی هوشمند دارد و بر اساس واقعیت‌های اقتصادی خود را تنظیم می‌کند. بنابراین نمی‌توان آن را به‌صورت دستوری کنترل کرد.

وضعیت فعلی بازار خودرو به دلیل بی‌اعتمادی مصرف‌کنندگان و فعالان بازار به سیاست‌های اقتصادی است

این کارشناس در پایان گفت: بخشی از وضعیت فعلی بازار خودرو به دلیل بی‌اعتمادی مصرف‌کنندگان و فعالان بازار به سیاست‌های اقتصادی است. این مساله به‌طور کامل مشهود است و در کنار آن، رکود شدید اقتصادی نیز به‌طور قابل ملاحظه‌ای بر رفتار بازار تاثیر گذاشته و روند معاملات را به سمت رکود بیشتر سوق داده است.