تجزیه و تحلیل نظرات کارشناسان درباره حذف ارز ترجیحی برنج

حذف ارز ترجیحی واردات برنج پس از گوشت قرمز از ابتدای آذرماه حذف شد و از آنجاکه یک سوم نیاز برنج کشور از طریق واردات تامین می شود، از این رو  کارشناسان نسبت به اثر آن در بازار برنج نظرات متفاوتی دارند به طوریکه برخی ها این اقدام را راهکار شفافیت بازار می دانند و برخی دیگر معتقدند که با حذف ارز باید محدودیت در واردات حذف شود تا با افزایش عرضه، بازار به تعادل برسد.

برنج دومین محصول استراتژیک پس از گندم محسوب می شود که بر خودکفایی آن در برنامه هفتم تاکید شده است چراکه دستیابی به این امر مهم موجب شده تا بدلیل کاهش وابستگی به آن سوی مرزها، نوسانات ارز تغییری در بازار ایجاد نکند که برخی کارشناسان حذف ارز را گامی موثر برای دستیابی به خودکفایی می دانند.

غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی گفت: اصلاح ساختار در حوزه برنج اتفاق افتاد و در انتقال یارانه آن از ابتدای زنجیره اصلاح صورت گرفت که این یارانه در انتهای زنجیره به مصرف کننده پرداخت شود.

وی با اشاره به اینکه ارز ترجیحی برنج از ابتدای آذرماه حذف شد، افزود: با حذف ارز ترجیحی واردات طبیعی است که قیمت آن در بازار معاملات افزایش پیدا کند، اما طبق گفته وزیر کار مابه التفاوت حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت برنج در کالابرگ و در روزهای آتی برای دهک های دیگر نیز پرداخت شود.

تاثیر مثبت حذف ارز ترجیحی واردات برنج بر بازار تابع اجرای برخی عوامل/ بیش از یک میلیون تن برنج وارد شد

مجیدرضا خاکی دبیر انجمن واردکنندگان برنج گفت: حذف ارز ترجیحی برای واردات برنج تصمیم درستی بود که حتی زودتر باید اجرایی می‌شد؛ زیرا هدفی که از تخصیص ارز یارانه‌ای انتظار می‌رفت، محقق نشد و عملاً این سیاست با شکست مواجه شده بود.

به گفته وی، علی‌رغم تخصیص ارز ترجیحی به واردات، کالا با نرخ مناسب به دست مصرف‌کننده نمی‌رسید که براین اساس تزریق یارانه به ابتدای زنجیره تامین موجب می شد بخش عمده منافع آن به جیب دلالان برود و در انتهای زنجیره، چیزی نصیب مصرف‌کننده هدف نشود.

خاکی با بیان اینکه میزان اثرگذاری مثبت این تصمیم جدید بر بازار به عوامل متعددی بستگی دارد، افزود: نخستین و اساسی‌ترین عامل، پرداخت معوقات ارزی واردکنندگان است، در شرایطی که انتظار برای تخصیص ارز به یازده ماه رسیده و این موضوع هزینه‌های سنگینی را به واردکنندگان تحمیل کرده است و از سوی دیگر تامین‌کننده خارجی رغبتی به فروش محموله‌های جدید به تجار ایرانی ندارد؛ بنابراین ضروری است که حداقل بخشی از مطالبات انباشته ارزی پرداخت شود.

 وی تاکید کرد: اگر تسریع در پرداخت این مطالبات صورت نگیرد، حتی درصورت فراهم شدن سایر شرایط و الزامات برای واردات حداکثری، محموله جدیدی روانه کشور نخواهد شد.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران با اشاره به دیگر الزامات بازگشت تعادل به بازار بیان کرد: طبق قانون برنامه هفتم، دولت از قیمت‌گذاری کالاهای غیر یارانه‌ای منع شده است، ضمت آنکه به دلیل شناور بودن نرخ ارز تالار مبادله‌ای، عملاً نمی‌توان قیمت ثابتی برای برنج وارداتی تعیین کرد؛ لذا از این دو منظر، قیمت‌گذاری دستوری فاقد موضوعیت است.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج با بیان اینکه سهمیه‌بندی ثبت سفارشات برنج نیز موضوعیتی ندارد، افزود: وقتی امکان تامین کالا از طریق استان‌های مرزی ملوانی و پیله‌وری و همچنین روش بدون انتقال ارز فراهم شده است، اساسا سهمیه‌بندی، دیگر محلی از اعراب ندارد و این موضوع نیز باید برچیده شود.

خاکی ابراز امیدواری کرد: اگر پرداخت معوقات ارزی در کنار دیگر الزامات بدیهی یادشده محقق شود، قابل پیش‌بینی است که واردات و توزیع کالا رقابتی شود و در این صورت می‌توان انتظار داشت بازاری آرام با قیمت‌های منطقی را شاهد باشیم.

وی افزود: چنانچه شرایط واردات به روند عادی و رقابتی خود بازگردد، با تامین مکفی برنج‌های کیفی، می‌توان امیدوار بود که قیمت برنج ایرانی نیز عقب‌نشینی قابل توجهی داشته باشد.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران با اشاره به آخرین وضعیت واردات برنج، تصریح کرد: بنابر آمار، در ۸ ماهه امسال بیش از یک میلیون تن برنج سفید وارد کشور شده که کل آن با اعتبار و سرمایه بخش خصوصی و بدون تخصیص حتی یک دلار ارز انجام شده است و با توجه به در پیش بودن ایام پرمصرف ماه مبارک رمضان و متعاقب آن نوروز، ضروری است تدابیر لازم برای ترخیص حداقل ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن دیگر اندیشیده شود.

تولیدکنندگان با حذف ارز ترجیحی به سمت خودکفایی می روند

پیمان عالمی رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: با توجه به ناتوانی دولت در تخصیص ارز کافی به واردات برنج و از سوی دیگر نابه سامانی های بازار موجب شده تولیدکنندگان نتوانند تمام ظرفیت های برای ارتقای بهره وری و رسیدن به خودکفایی کامل کنند، حذف ارز ترجیحی می تواند ثبات در بازار ایجاد کند.

به گفته وی، گرچه با حذف ارز ترجیحی تا حدی قیمت برنج افزایش می یابد، اما این نوسان چندان چشمگیر نخواهد بود و بی تردید ثبات بازار و فضای رقابتی ایجاد می‌کند.

عالمی ادامه داد: تولیدکنندگان در راستای خودکفایی گام های موثرتری برخواهند داشت و نتیجه حذف ارز ترجیحی واردات در بازار و تولید اثر مثبتی خواهد داشت، همچنین برخی استان ها نشان دادند که با حذف ارز ترجیحی، قیمت نوسانی نخواهد داشت.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی با تاکید بر تشدید نظارت ها و جلوگیری از جو روانی بازار بیان کرد: اکنون نگران جو روانی سودجویان از این موقعیت به نفع خودشان و ضرر مردم هستیم که دستگاه های نظارتی با تشدید نظارت ها از نوسان قیمت جلوگیری کنند.

به گفته وی، براساس قیمت جهانی برنج و نرخ تمام شده واردات، نباید با حذف ارز ترجیحی واردات شاهد افزایش چشمگیر قیمت باشیم.

قیمت برنج خارجی ۱۰ درصد افزایش می یابد

رضا کنگری رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی گفت: با حذف ارز ترجیحی و تخصیص ارز تالار دوم، پیش بینی می شود که قیمت برنج وارداتی ۱۰ درصد افزایش یابد.

وی نرخ هرکیلو برنج هندی ۱۳۰ تا ۱۶۰ هزارتومان و برنج پاکستانی ۱۳۰ تا ۲۱۰ هزارتومان اعلام کرد و افزود: با حذف ارز ترجیحی پیش بینی می شود که قیمت ۱۰ درصد افزایش یابد و در نهایت با ایجاد رقابت میان واردکنندگان بازار به ثبات برسد.

کنگری با اشاره به ثبات قیمت برنج ایرانی در بازار تصریح کرد:  نرخ کنونی هرکیلو برنج ایرانی ۱۹۰ تا ۳۳۵ هزارتومان است.

با توجه به اختلاف ارز ترجیحی و  تالار دوم، حذف ارز ترجیحی واردات می تواند بازار برنج را تحت تاثیر قرار دهد، از این رو مسئولان در کنار تشدید نظارت ها بر بازار و جلوگیری از احتکار در خصوص واردات و دستیابی به خودکفایی برنج هم باید تمهیداتی اتخاذ کنند تا این محصول استراتژیک از سبد خانوار حذف نشود.