پولشویی یا کنترل قیمت؟ بررسی مسدودیت حسابهای طلافروشان
طی روزهای اخیر و همزمان با جهش شدید قیمت طلا و سکه در بازار ، بانک مرکزی اقدام به مسدود کردن گسترده حسابهای بانکی بیش از 250 فعال بازار طلا، صرافان و معاملهگران طلای آبشده کرده است.
این حسابها که گردش مالی آنها تنها در چند روز به بیش از 210 هزار میلیارد تومان رسیده، از سوی بانک مرکزی بهعنوان تراکنشهای مشکوک به پولشویی و ورود پول سیاه برای سفیدسازی در بازار طلا شناسایی شدهاند.
بانک مرکزی تاکید دارد که این اقدام بخشی از سیاستهای نظارتی مستمر برای جلوگیری از اخلال در بازار ارز و طلاست و با تشکیل تیمهای بازرسی ویژه ادامه خواهد یافت.
با این حال، این مسدودیها که در دورههای مشابه افزایش قیمت در سالهای گذشته نیز تکرار شده، از سوی فعالان صنفی بهعنوان اقدامی ناگهانی و گسترده مورد انتقاد قرار گرفته که منجر به اختلال در مبادلات روزانه، کاهش معاملات و حتی التهاب بیشتر بازار طلا گردیده است.
سوال کلیدی این است که آیا این مسدودیها آنطور که بانک مرکزی ادعا میکند، برای مبارزه جدی با پولشویی و شفافسازی است، یا ابزاری برای کنترل مستقیم قیمتها و کاهش گردش پول و افت تقاضا در بازار؟
مسدودی حسابهای بانکی بیشتر در رسته طلای آبشده و سکهفروشان اتفاق افتاده، که حجم مبادلات بالاتری دارند
در این راستا، نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران درباره مسدود شدن حسابهای بانکی طلافروشان گفت: «به ما دلیل خاصی اعلام نشده است. حدود یک هفته از این موضوع گذشته و از اوایل هفته گذشته، به تدریج حسابهای همکاران ما مسدود شده است.»
بذرافشان ادامه داد: «این مسدودی بیشتر در رسته طلای آبشده و سکهفروشان که حجم مبادلات بالاتری دارند، از روزهای اخیر به صورت گسترده رخ داده و حسابها بهعنوان حسابهای مشکوک شناسایی شدهاند. با این حال، سال گذشته نیز در دو نوبت این اقدام انجام شد و پس از یک تا دو ماه، حسابها بازگشایی شدند و بسیاری از آنها هیچ مورد خاصی نداشتند.»
بانک مرکزی حسابهایی را مشکوک اعلام کرده که متعلق به افراد دارای پروانه کسب رسمی و شفاف هستند!
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران افزود: «برخی این اقدام را به منظور جلوگیری از افزایش قیمت تفسیر میکنند. بانک مرکزی حسابهای مشکوک را اعلام کرده، در حالی که تمامی این افراد دارای پروانه کسب رسمی از اتحادیه، کد اقتصادی و پرونده مالیاتی هستند و جزو افراد خوشنام صنف به شمار میروند که فعالیتهای اقتصادی خود را به طور شفاف و کامل انجام میدهند.»
مسدودی حساب طلافروشان باعث شده است، آنها نتوانند تعهدات خود را ایفا کنند
بذرافشان در توضیح پیامدهای این مسدودی اظهار کرد: «در چهار تا پنج روز گذشته، این مسدودی به صورت گسترده در سراسر کشور اعمال شده و موجب شده است که امور مالی، اقتصادی و جابهجایی وجوه بانکی انجام نشود.»
او ادامه داد: «این امر مشکلاتی میان همکاران ایجاد کرده و آنها نتوانستهاند تعهدات خود را ایفا کنند. شاید حدود 800 حساب در کشور مسدود شده باشد، اما ممکن است پنج تا ۶ هزار نفر با این حسابها درگیر باشند.»
مسدود کردن حسابها باعث اختلال در مبادلات و ایجاد بحران در صنف طلا شده است
بذرافشان ادامه داد: «در این زنجیره، فردی باید وجه پرداخت کند، فردی طلا دریافت نماید و فردی تعهد خود را انجام دهد. این مبادلات از طریق سیستم بانکی صورت میگیرد و اکنون این مساله شرایط بحرانی در صنف ایجاد کرده است.»
اگر حسابی مشکوک است، بانک مرکزی باید افراد را به طور تصادفی دعوت کند و منشاء وجوه را بررسی نماید
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: «همکاران قادر به انجام مبادلات خود نیستند و متاسفانه تنشهای کلامی و حتی فیزیکی میان آنها پدید آمده است. این اقدام از نظر اصول اقتصادی و حرفهای توجیهپذیر نیست. اگر حسابی مشکوک است، بانک مرکزی باید افراد را به طور تصادفی دعوت کند و منشا وجوه را بررسی نماید.»
اتحادیه طلا و جواهر آماده همکاری و برگزاری نشست تخصصی با بانک مرکزی است
بذرافشان در خصوص پیشنهادها و آمادگی اتحادیه طلا برای حل مشکل مسدودی حسابها گفت: «سال گذشته دو بار مکاتبه و اعلام آمادگی کردیم. اکنون نیز تاکید میکنیم که آمادهایم به طور تخصصی نشست برگزار کنیم و اگر بانک مرکزی زیرساخت یا برنامهای برای انجام مبادلات همکاران در چارچوب قانونی دارد، همکاری نماییم؛ اما تا کنون هیچ پاسخی دریافت نشده و جلسهای تشکیل نگردیده است.»
اقدام بانک مرکزی در مسدودی حساب طلافروشان از لحاظ فنی و اقتصادی نادرست است
بذرافشان افزود: «این اقدام موجب تضعیف ثبات اقتصادی همکاران و تعهدات مالی آنها نسبت به یکدیگر شده و شرایط بحرانی ایجاد کرده است. از نظر حرفهای و کاری، این روش صحیح نیست. »
او گفت: «اگر حسابی مشکل دارد، باید افراد را دعوت و بررسی کنند، نه اینکه بدون مقدمه و برنامهریزی حسابها را مسدود نمایند. این امر از لحاظ اقتصادی و فنی نادرست است.»
لازم است حسابها هرچه زودتر بازگشایی شوند تا همکاران از نوسانات و افزایش قیمتها متحمل آسیبهای مالی و اقتصادی بیشتری نشوند
بذرافشان تاکید کرد: «امیدواریم بانک مرکزی و نهادهای مرتبط هرچه سریعتر نسبت به بازگشایی حسابهای همکاران اقدام کنند. اتحادیه طلا و جواهر تهران آمادگی کامل خود را برای برگزاری هر گونه جلسه درباره روند فعالیت همکاران و برنامههای بانک مرکزی اعلام میدارد.»
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران افزود: «میتوانیم به صورت مشاورهای همکاری کنیم تا این امور در چارچوبی مشخص انجام شود؛ اما در شرایط کنونی، لازم است حسابها هرچه زودتر بازگشایی شوند تا همکاران از نوسانات و افزایش قیمتها متحمل آسیبهای مالی و اقتصادی بیشتری نشوند. این امر نیازمند هماهنگی و خرد جمعی از سوی بانک مرکزی و نهادهای ذیربط است.»
برخی طلافروشان به دلیل نداشتن پروانه کسب یا فعالیت غیررسمی، از حسابهای دیگران استفاده میکنند
بذرافشان در پاسخ به سوالی درباره دلیل استفاده برخی طلافروشان از حسابهای مختلف در معاملات طلا، گفت: «نمیتوان ادعا کرد که در هیچ صنف و صنعتی تخلف وجود ندارد؛ اما همه همکاران این کار را انجام نمیدهند. برخی به دلیل نداشتن پروانه کسب یا فعالیت غیررسمی، از حسابهای دیگران استفاده میکنند؛ اما حسابهای مسدودشده متعلق به افراد دارای پروانه است. مانند حساب خود من که مسدود شده است.»
او افزود: «البته برخی افراد، شاید پنج تا 10 درصد هم تخلف میکنند؛ اما اکثریت با دستگاههای خود و طبق چارچوب، خرید و فروش انجام میدهند و فاکتور صادر میکنند.»
بذرافشان ادامه داد: «در هر صنفی چنین مواردی دیده میشود؛ برای مثال، در فروش پوشاک نیز ممکن است کسی کارت خویشاوندان را ارائه دهد. اینها تخلفاتی هستند که وجود دارند و نیازمند چارچوب و زیرساخت مناسباند؛ اما درصد افرادی که به طور صحیح فعالیت میکنند بسیار بالاتر است و حسابهای مسدودشده مربوط به افراد دارای پروانه و شفاف هستند.»
ضرایب مالیاتی طلا با میزان سود تناسب ندارد و در این مساله ضعف وجود دارد
بذرافشان در پاسخ به سوالی درباره مشکلات مالیاتی طلافروشان و ارتباط آن با مسدودی حسابها گفت: «قوانین مالیاتی مربوط به دورهای است که قیمت سکه حدود 10 میلیون تومان و طلا، گرمی یک تا دو میلیون تومان بود.»
او ادامه داد: «ضرایب آن زمان با قیمتهای پایین هماهنگ بود؛ اما اکنون با افزایش قیمت طلا و سکه، این ضرایب با میزان سود تعادل ندارد و باید ضرایب مالیاتی متناسب با افزایش قیمت کاهش یابد؛ سال گذشته مکاتبه کردیم، اما پیگیری جامع صورت نگرفته و در ضرایب مالیاتی ضعف وجود دارد.»
مسدود شدن کارتها موجب بیثباتی اقتصادی شده است
بذرافشان گفت: «اکنون حسابهای مسدودشده حاوی مبالغ بالایی مانند 50 میلیارد یا ۱۰۰ میلیارد تومان هستند که باید برای تحویل طلا یا دریافت آن استفاده شوند. این امر موجب بیثباتی اقتصادی شده است.»
او در پایان گفت: «امیدواریم بانک مرکزی هر چه سریعتر این مشکل را رفع کند. ما در اتحادیه آمادگی داریم تا با برنامهریزی و زیرساخت مناسب، مبادلات را در چارچوب قانونی انجام دهیم و در جلسات مربوطه شرکت کنیم.»





