چه طور ترامپ و روسای جمهور آمریکا راز سلاحهای هستهای اسرائیل را حفظ کردهاند
این نویسنده به نام آدام انتوس مینویسد: در سال 1969 ریچارد نیکسون، رئیسجمهور اسبق آمریکا و گلدا مایر، نخست وزیر وقت اسرائیل تفاهم کردند که اسرائیلیها سلاحهای هستهایشان را اعلام نکرده یا آزمایش نکنند و به موازات آن آمریکاییها آنها را برای امضای معاهده مهم عدم اشاعه تحت فشار قرار ندهند.
هنگامی که در 13 فوریه 2017 هیاتی از مقامهای ارشد اسرائیلی به کاخ سفید و نزد دونالد ترامپ رفتند آنها میخواستند درباره چند مساله با همتایان آمریکایی جدید خود مذاکره کنند. در صدر فهرست یک نامه محرمانه مربوط به موضوعی بود که اسرائیلیها به آمریکاییها قول داده بودند هرگز به طور علنی درباره آن صحبت نکنند– زرادخانه هستهای اعلام نشدهشان. من در یک مقاله اخیرم در نیویورکر به توصیف صحنهای متشنج در بخش "بال غربی" (کاخ سفید) هنگامی که هیات اسرائیلی شامل رون درنر، سفیر اسرائیل در آمریکا برای وادار کردن دونالد ترامپ به امضای این نامه تلاش میکردند، پرداختم. بر طبق همه گزارشها دولت آمریکا مشتاق به راضی کردن بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل بود که ترامپ به او قول داده حمایتی بی سابقه را از آنها به عمل آورد. با این حال در آن لحظه پرآشوب دستیاران ترامپ از درخواست اسرائیلیها به یکباره جا خوردند. آنها هیچ چیز درباره وجود یک چنین نامههایی نمیدانستند و از بابت اضطراری که از جانب اسرائیلیها دیدند تحت فشار قرار گرفتند. آمریکاییها مسائل فوری دیگری هم داشتند – اواخر همان روز مایکل فلن، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ قرار بود نامه استعفایش را تحویل دهد و آنها حس خوبی از اینکه اسرائیلیها به آنها بگویند چه کار کنند نداشتند. یکی از آمریکاییها در آن موقعیت گفت: "اینجا خانه لعنتی ماست".
واکنش کاخ سفید قابل درک بود. هشت سال قبل از آن یک لحظه ناگهانی مشابه نیز اتفاق افتاد. زمانی که باراک اوباما، رئیس جمهور شد و درخواستی مشابه را دریافت کرد. خود موجودیت این نامهها یک راز به دقت حفظ شده است. تنها یک گروه برگزیده از مقامهای بلندپایه آمریکایی در سه دولت قبلی از این نامهها اطلاع داشتند و اینکه رهبران اسرائیل آنها را به عنوان تعهد آمریکا برای عدم فشار وارد کردن به اسرائیل برای کنار گذاشتن سلاحهای هستهای تا زمان ادامه تهدیدهای موجودیتی در منطقه تفسیر میکنند. (مقامهای آمریکایی میگویند این نامهها اینطور صریح نیستند و تا سطح ایجاد یک تعهد الزامآور جلو نمیروند) هنگامی که دستیاران ترامپ به کاخ سفید منتقل شدند آنها هیچ کپی از نامههای قبلی که توسط روسای جمهور سابق به جا مانده باشد پیدا نکردند. این نامهها به بایگانیها فرستاده شدند اما اسرائیلیها کپیهای متعلق به خود را داشتند.
اسرائیل در زمان جنگ شش روزه در سال 1967 به آستانه هستهای شدن رسیده و از آن گذر کرد. براساس گفته آونر کوهن، یک مورخ حوزه هستهای در موسسه مطالعات بینالملل میدلبری و نویسنده دو کتاب درباره منشاهای برنامه هستهای اسرائیل در آن زمان این رژیم سه کلاهک هستهای داشت. برای حدود یک دهه تلاشهای اسرائیل برای ساخت یک بمب در تاسیسات هستهای دیمونا سرچشمه تنش با واشنگتن است اما در پاییز 1969 هنگامی که گلدا مایر با ریچارد نیکسون در کاخ سفید دیدار کرد اسرائیل صاحب سلاحهای هستهای شده بود و دو طرف به تفاهمی نامکتوب دست یافتند مبنی بر اینکه اسرائیلیها اقدام به اعلام، آزمایش یا تهدید به استفاده از سلاحهای هستهای خود نکنند و آمریکاییها نیز اسرائیلیها را برای امضای معاهده عدم اشاعه هستهای مشهور به NPT تحت فشار قرار ندهند. (اسرائیل هرگز آن را امضا نکرد و تلاشهای آمریکا برای بازرسی از دیمونا ناکام ماند)
دولتهای مختلف اسرائیل به این توافق پایبند ماندند. توافقی که در عبری "آمیموت" (ابهام) نام گرفته است. در زبان انگلیسی این توافق به عنوان "سیاست ابهام" اسرائیل تلقی میشود. یک مقام سابق گفت که سند مشترکی برای توضیح این توافق هرگز آماده نشد به جای آن هر طرف به یادداشتهای خودش متکی بود. رئیسجمهور جرالد فورد به توافق نیکسون پایبند ماند. مقامهای اسرائیلی نگران بودند که جیمی کارتر مسیر متفاوتی در پیش بگیرد اما موضع آمریکا هم در دولت کارتر و هم در دولت ریگان بدون تغییر باقی ماند.
انتهای پیام