این روزها همزمان با اکران انیمیشن آخرین داستان، خبر پذیرفته شدن این فیلم ایرانی در میان نامزدهای دریافت جایزه اسکار در بخش بهترین فیلم جنجال زیادی به پا کرده است، اما ماجرای آخرین داستان از چه زمانی آغاز شد؟
۱۵:۴۳ - ۲۱ دی ۱۳۹۸
وانانیوز|
سالیان سال است که اهالی فرهنگ و هنر کشور و دلسوزان این عرصه از کم کاری دولت و هنرمندان در ساخت آثاری با اقتباس از میراث ادبی کشورمان شکایت دارند. آن‌ها معتقدند در جایی که در دنیا بزرگترین و معروف‌ترین آثار سینمایی و انیمیشن با اقتباس از میراث ادبی جهان ساخته شده چرا ما که گنجینه‌ای غنی از تالیفات ادبی بکر و ناب داریم، به فکر ساخت آثار سینمایی از آن‌ها نیوفتاده ایم و اگر هم تک و توک کاری شده آنقدر ضعیف و پیش پا افتاده بوده که به زودی به دست فراموشی سپرده شده و کسی چیزی از آن‌ها یادش نیست.
اما هر از گاهی هم اتفاقات نادری می‌افتد و کام همه هنردوستان و علاقه‌مندان به فرهنگ این مرز و بوم را شاد می‌کند. از جمله آن می‌توان به انیمیشن «آخرین داستان» اثر اشکان رهگذر اشاره کرد که با برداشتی آزاد از داستان «ضحاک» در «شاهنامه» فردوسی ساخته است. او در این انیمیشن از تکیه زدن جمشید بر تخت پادشاهی می‌گوید و دادخواهی و قیام آفریدون و کاوه آهنگر را به تصویر می‌کشد.
انیمیشن «آخرین داستان» تاکنون موفق به دریافت ۱۲ جایزه بین‌المللی داخلی و خارجی شده که از جمله آن می‌توان جایزه «سیمرغ بهترین انیمیشن سینمای ایران» در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر و «جایزه بهترین انیمیشن سینمایی» چهاردهمین جشنواره بین‌المللی جیراف کانادا را نام برد. پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، بیتا فرهی، اشکان خطیبی، اکبر زنجانپور، باران کوثری، حسن پورشیرازی، فرخ نعمتی، شقایق فراهانی، مجید مظفری، زهیر یاری، بانیپال شومون و ملیکا شریفی‌نیا گویندگی شخصیت‌های این انیمیشن را برعهده داشتند. در ادامه این گزارش به برخی ویژگی‌هایی که این اثر را متمایز کرده اشاره می‌کنیم.
انتشار رمان مصور همزمان با ساخت انیمیشن
همزمان با با ساخت فیلم دو جلد از رمان مصور ارشیا، تولید استودیو هورخش یعنی همان استودیویی که آخرین داستان در آن ساخته شد، تولید و رونمایی شد. رمان مصور «ارشیا» که برگرفته از شخصیت ارشیا، وزیر دربار جمشید شاه است قصه دوران نوجوانی این شخصیت را روایت می‌کند. شخصیتی که پرویز پرستویی صداپیشگی آن را در انیمیشن «آخرین داستان» برعهده دارد.
رمان مصور «ارشیا» توسط استودیو هورخش که پیش از این مجموعه رمان‌های مصور «جمشید» را در چهار جلد منتشر کرده در ۶۴ صفحه به چاپ رسیده است. این رمان با ویراستاری زهرا نجفی، حضور کیان کهرم به عنوان مشاور باستان‌شناسی، طراحی جلد، استوری برد، طراحی و رنگ رسول رضایی جو، طراحی گرافیکی ملیحه بیدکی فلیان، مدیریت تولید علی قربانی و مدیران اجرایی آرمان رهگذر، نفیسه مقدم‌پور و تارا صدیقی صورت پذیرفته است. این نمونه کار‌ها را در مدل‌های موفق خارجی، چون هری پاتر دیده ایم و سبب می‌شود مخاطبان بخصوص نوجوانان ضمن لذت بردن از تماشای انیمشین، کتاب آن را نیز در دسترس داشته باشند.
حضور چهره‌های معروف و سلبریتی‌ها در نقش صداپیشه
در نمونه‌های خارجی انیمیشن‌های موفق، همواره استفاده از شخصیت‌های مشهور و بازیگران محبوب مردم در صداپیشگی شخصیت‌ها یکی از عوامل جذب مخاطب بوده است. اشکان رهگذر در این مورد هم هوش به خرج داده و با استفاده از بازیگران مشهور و مورد علاقه مردم، سعی در بالابردن جذابیت فیلم خود کرده است. چند وقت پیش هم همزمان با آغاز اکران این فیلم، گالری عکس‌های مراحل صداپیشگی انیمیشن «آخرین داستان» طی مراسمی با حضور بازیگران و عوامل این انیمیشن در پردیس سینمایی باغ کتاب افتتاح شد.
گالری عکس‌های مراحل صداپیشگی انیمیشن «آخرین داستان» با حضور اشکان رهگذر، نویسنده و کارگردان، صداپیشگان این انیمیشن، امیر عابدی، عکاس سینما و تلویزیون و بهرام عظیمی کارگردان انیمیشن در گالری پردیس سینمایی باغ کتاب افتتاح شد.
پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، بیتا فرهی، اشکان خطیبی، اکبرزنجان‌پور، باران کوثری، حسن پورشیرازی، فرخ نعمتی، شقایق فراهانی، مجید مظفری، زهیر یاری، بانیپال شومون و ملیکا شریفی‌نیا از مجموع بازیگرانی که در این انیمیشن صداگذاری کردند در این مراسم حضور داشتند، همچنین از اکبر زنجانپور به پاس یک عمر فعالیت هنری تقدیر به عمل آمد.
موسیقی فاخر و درخور شاهنامه
اگر در بین خوانندگان برجسته کشورمان بگردیم، شهرام ناظری بیش از همه در خوانش اشعار شاهنامه به صورت آواز فعالیت داشته است. او بار‌ها و بار‌ها اشعار شاهنامه را با همان لحن حماسی در کنسرت هایش اجرا کرده و مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است. اینبار هم شهرام ناظری استاد بنام آواز ایرانی تیتراژ پایانی انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» را اجرا کرده است. شهرام ناظری با خوانش اشعاری از شاهنامه فردوسی، آهنگسازی فرید الهامی و سرپرستی کریستف رضاعی تیتراژ پایانی انیمیشن سینمایی «آخرین داستان را خواند.
علی رحیمی نوازنده دف و فرید الهامی نوازنده تنبور این قطعه هستند که با پیشنهاد کریستف رضاعی، آهنگساز این انیمیشن شکل گرفت.
حاشیه و نامه به وزیر!
اما مهمترین حاشیه‌هایی که تا حدودی گریبانگیر این انیمیشن شد، یکی شرایط نامناسب اکران آن بود. این مساله تا جایی رسید که کارد به استخوان اشکان رهگذر رسید و طی نامه‌ای از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست به دلیل اهمیت این انیمیشن و شاهنامه سالن‌های بیشتری برای اکران در اختیار این فیلم قرار بگیرد؛ او نوشت:
نمی‌دانم نام انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» را شنیده‌اید یا نه؟! مدیران تحت‌المر شما حتماً نام این اثر را که بسیار برای کشورش افتخارآفرینی کرده است را شنیده‌اند. انیمیشنی با آبرو و با استاندارد‌های جهانی درباره شاهنامه فردوسی، همان کتابی که سال‌هاست در کتابخانه‌های ما ایرانی‌ها خاک می‌خورد و همیشه از خودمان پرسیده‌ایم که چرا کسی برای این کتاب تنها کاری نمی‌کند!
جناب وزیر! حدود ۱۰ سال پیش من جوان بیست‌وسه‌ساله‌ای بودم که به‌واسطه دغدغه خانوادگی و ملی که داشتم، تصمیم گرفتم تا اثری آبرومند در رابطه با شاهنامه بسازم. می‌خواستم همان کاری را انجام دهم که آرزوی بسیاری از ایرانیان همچون من بود، ساختن فیلمی درباره شاهنامه فردوسی بزرگ. ناگفته نماند از همان روز‌های اول بذر ناامیدی را در دل ما پاشیدند؛ به هرکدام از سازمان‌های سینمایی – البته نه در دوران شما- که خودشان را متولی فرهنگ و هنر می‌دانستند مراجعه که می‌کردیم این جملات را می‌شنیدیم:
«ساخت فیلمی با موضوع شاهنامه در اولویت ما نیست!
بودجه نداریم!
نمی‌توانی تمامش کنی!
چطور انتظار داری بودجه‌مان را خرج چنین فیلمی کنیم؟»
آقای وزیر! ولی ما ناامید نشدیم. من و برادرانم و جوانان استودیومان باهمت خودمان این فیلم را ساختیم و برای ساختنش از همه‌چیزمان گذشتیم، من و برادرانم دارایی‌مان را فروختیم و فیلممان را ساختیم، نه برای آنکه درگیر جنون شده بودیم، بلکه به این دلیل که به هدفمان اعتقاد داشتیم. تا اینکه در سال ۲۰۱۳ در مهمترین جشنواره انیمیشن دنیا، جشنواره بین‌المللی انسی فرانسه، در بخشی که انیمیشن‌های در حال ساخت باهم به رقابت می‌پرداختند، از بین بیش از ۹۰ اثر رسیده از سراسر جهان، جزو ۶ انیمیشن برتر در حال ساخت شناخته شدیم. آن زمان بود که فرانسوی‌ها از ما حمایت کردند. حتی آن‌ها بیش از تمامی مدیران سینمایی کشور خودمان، ما را جدی گرفتند و به بازار جشنواره بین‌المللی فیلم کن معرفی کردند تا شاید در آنجا بتوانیم سرمایه‌گذاری برای به پایان رساندن فیلممان پیدا کنیم. سرمایه‌گذار هم پیدا شد، ولی همان‌طور که می‌دانید تحریم‌ها مانع جدی، سر راه ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران هستند. ولی حضورمان در این جشنواره‌ها به ما کمک کرد تا بتوانیم سرمایه‌گذار خصوصی داخلی را به پروژه «آخرین داستان» جذب کنیم.
جناب وزیر، در مسیر تولید این اثر برای حدود هزار نفر به شکل مستقیم و غیرمستقیم اشتغال ایجاد کردیم و در حال حاضر ۱۱۰ نفر در مجموعه دانش‌بنیانی که «آخرین داستان» را ساخته است، مشغول به کار هستند. ولی صادقانه عرض می‌کنم که در مسیر کاری‌مان از دغدغه‌های مسئولان برای حمایت از اشتغال‌زایی، تولید ملی یا پاسداشت فرهنگ ملی و... جز شعار چیز دیگری ندیده‌ایم. در این ۱۰ سال هیچ حمایتی نشدیم و با دست‌خالی کاری را به سرانجام رساندیم که بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های تحت حمایت شما که بودجه‌های بلاعوض میلیاردی دارند، نتوانسته بودند در تمامی اعصار حیات خود انجام دهند. ما برای اولین بار پرچم سینمای انیمیشن ایران را در مهمترین جشنواره‌های فیلم و انیمیشن جهان بالا بردیم، در حدود سی جشنواره خارجی معتبر حضور پیدا کردیم که حاصل آن شش جایزه جهانی و شش جایزه داخلی بود.
جناب وزیر، «آخرین داستان» نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۰ است، به این واسطه امسال دو نماینده از کشورمان در رقابت‌های اسکار حضور دارد و توانسته‌ایم در سی‌ودو کشور قرارداد پخش این انیمیشن سینمایی را ببندیم. رایت آلبوم موسیقی‌اش را در خارج از ایران بفروشیم. کتاب‌های مصورش را در داخل و خارج از ایران منتشر کنیم. بازی موبایل تبلت آن را بسازیم و بازهم تأکید می‌کنم که تا به امروز میلیارد‌ها تومان پول دولتی خرج انیمیشن ایرانی شده است، ولی تمام دستاورد‌ها و موفقیت‌های پروژه «آخرین داستان» بدون کوچک‌ترین کمک دولتی کسب‌شده است.
متأسفانه طی ماه‌های اخیر مرتکب اشتباهی شدم و آن‌هم درخواست اکران در ایران بود که امروز بنده را در چنین شرایط منحوسی قرار داده است. تصور من از اکران آن چیزی بود که تا به امروز در سینمای ایران دیده بودم و فکر می‌کردم با توجه به کارنامه درخشان و افتخاراتی که فیلمم به دست آورده است، حداقل شرایط متوسطی برای اکران آن فراهم می‌شود، ولی متأسفانه آنچه امروز رخ‌داده است، حتی شرایطی ضعیف‌تر از اکران فیلم‌های هنر و تجربه است. آن‌هم در شرایطی که فیلم‌های دیگر که در زمینه انیمیشن یا سینمای کودک و نوجوان ساخته‌شده‌اند، با شرایطی به‌مراتب بهتر از ما در حال اکران هستند. امروز انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» در حال له شدن براثر بی‌توجهی و سو مدیریت مدیران مربوطه است. متأسفانه باید بگویم که شرایط اکران ما در آمریکا به‌مراتب عادلانه‌تر و صادقانه‌تر از آن چیزی بود که امروز در حال رخ دادن در ایران است.
جناب وزیر! متأسفانه بنده به جریان خاصی هم متصل نیستم که آن جریان از فیلم من در گیشه حمایت کند، دانش‌آموز به سینما ببرد، صد‌ها یا هزاران تیزر تلویزیونی حمایتی برایم تدارک ببیند یا تشویق‌های تحصیلی برای دیدن فیلمم در نظر بگیرد. کار من ساخت انیمیشن است و در این کار نیز مهارت بالایی دارم، ولی متأسفانه در مافیا بازی اکران سینمای ایران خوب نیستم و این کار را هم بلد نیستم. اجازه بدهید اشاره‌کنم که «آخرین داستان» با چنین شرایط نامناسبی که در اکران دارد، در هفته پیش در گیشه فروش رتبه ششم را داشته است. پس مخاطب فهیم ایرانی اگر شرایطی باشد که بتواند به دیدن این فیلم بنشیند از آن استقبال می‌کند. سخن کوتاه می‌کنم و از شما درخواست می‌کنم تا برای یک‌بار هم که شده این را نشان دهید که حمایت از فرهنگ ایرانی و تولید ملی فقط یک شعار نیست! باور بفرمایید که مهاجرت برای متخصصین امر انیمیشن تبدیل به اولین و آخرین گزینه شده است و اتفاقاً شرایط برای متخصصین این امر در بهترین وضعیت ممکن فراهم است و متأسفانه تا امروز هنرمندان متبحری را در این زمینه از دست داده‌ایم. نگذاریم که اکران این اثر این حس را تقویت کند که ماندن و ساختن کار به‌جایی نمی‌برد.»
از دیگر حاشیه‌های این فیلم اعتراضاتی بود که بعضی اهالی ادب به اشکان رهگذر کردند، آن‌ها معتقدند داستان در شاهنامه به گونه دیگر روایت شده و رهگذر حق جرح و تعدیل آن را نداشته است. رهگذر در واکنش به این موضوع گفت: این روزها به شدت از سمت کسانی که به شاهنامه ارادت دارند مورد حمله قرار گرفتم. وقتی شما شاهنامه را با دقت می‌خوانید می‌بینید که خود فردوسی نیز اقتباس کرده است و وقتی می‌خواست آن را به نظم دربیاورد تغییراتی داده است. اگر اینطور نباشد پس رسالت ما چیست و چه نقشی را برعهده داریم؟ پس قرار نبوده این اثر عیناً مانند شاهنامه باشد، زیرا اتفاقاتی رخ می‌دهد که ما نمی‌توانستیم در مدیوم انیمیشن بیاوریم و تنها در جهان شعر بوده است که می‌توانستد زیبا به نظر برسد. اتفاقات اگر رویداد‌های غیر منطقی در فیلم رخ می‌داد دیگر جذابیتی نداشت.
سخن آخر
با این اوصاف این که انیمیشنی در حد و اندازه‌های آخرین داستان، در یک استودیوی ایرانی و بر اساس یک داستان کاملا ایرانی ساخته شده و می‌تواند نه فقط خوراک خوبی برای مردم ایران، بلکه تمام دنیا باشد، امری خوشحال کننده و غرور آفرین است، حالا باید نشست و داوران جایزه آکادمی اسکار چه نظری درباره این انیمیشن دارند و آیا آن را حائز دریافت این جایزه مهم سینمای جهان می‌دانند یا خیر؟
عوامل انیمیشن آخرین داستان:
نویسنده و کارگردان: اشکان رهگذر
تهیه‌کننده: احسان رسول‌اف
مجریان طرح: آرمان رهگذر و احسان رهگذر
تدوین: ژینوس پدرام، آهنگساز: کریستف رضاعی
طراحی و ترکیب صدا: علیرضا علویان
انتخاب بازیگران: تینا پاکروان،
سرپرستان انیماتورها: بابک ارجمند، ریحانه میر هاشمی و حامد شاملو
سرپرستان کامپوزیت: نگار صدری و گلی شریف بختیار
سرپرست جلوه‌های ویژه: علیرضا مالمیری
سرپرستان انیمیت لیپسینک و سایه: نگین خواجه‌ای و آرزو پیشگاهی
سرپرست قلم گیری و رنگ: مهشاد منقش صنعتی
سرپرست طراحی بکگراند: رسول رضایی‌جو
عکس: امیر عابدی، مشاور رسانه‌ای: زهرا نجفی
اما هر از گاهی هم اتفاقات نادری می‌افتد و کام همه هنردوستان و علاقه‌مندان به فرهنگ این مرز و بوم را شاد می‌کند. از جمله آن می‌توان به انیمیشن «آخرین داستان» اثر اشکان رهگذر اشاره کرد که با برداشتی آزاد از داستان «ضحاک» در «شاهنامه» فردوسی ساخته است. او در این انیمیشن از تکیه زدن جمشید بر تخت پادشاهی می‌گوید و دادخواهی و قیام آفریدون و کاوه آهنگر را به تصویر می‌کشد.
انیمیشن «آخرین داستان» تاکنون موفق به دریافت ۱۲ جایزه بین‌المللی داخلی و خارجی شده که از جمله آن می‌توان جایزه «سیمرغ بهترین انیمیشن سینمای ایران» در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر و «جایزه بهترین انیمیشن سینمایی» چهاردهمین جشنواره بین‌المللی جیراف کانادا را نام برد. پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، بیتا فرهی، اشکان خطیبی، اکبر زنجانپور، باران کوثری، حسن پورشیرازی، فرخ نعمتی، شقایق فراهانی، مجید مظفری، زهیر یاری، بانیپال شومون و ملیکا شریفی‌نیا گویندگی شخصیت‌های این انیمیشن را برعهده داشتند. در ادامه این گزارش به برخی ویژگی‌هایی که این اثر را متمایز کرده اشاره می‌کنیم.
انتشار رمان مصور همزمان با ساخت انیمیشن
همزمان با با ساخت فیلم دو جلد از رمان مصور ارشیا، تولید استودیو هورخش یعنی همان استودیویی که آخرین داستان در آن ساخته شد، تولید و رونمایی شد. رمان مصور «ارشیا» که برگرفته از شخصیت ارشیا، وزیر دربار جمشید شاه است قصه دوران نوجوانی این شخصیت را روایت می‌کند. شخصیتی که پرویز پرستویی صداپیشگی آن را در انیمیشن «آخرین داستان» برعهده دارد.
رمان مصور «ارشیا» توسط استودیو هورخش که پیش از این مجموعه رمان‌های مصور «جمشید» را در چهار جلد منتشر کرده در ۶۴ صفحه به چاپ رسیده است. این رمان با ویراستاری زهرا نجفی، حضور کیان کهرم به عنوان مشاور باستان‌شناسی، طراحی جلد، استوری برد، طراحی و رنگ رسول رضایی جو، طراحی گرافیکی ملیحه بیدکی فلیان، مدیریت تولید علی قربانی و مدیران اجرایی آرمان رهگذر، نفیسه مقدم‌پور و تارا صدیقی صورت پذیرفته است. این نمونه کار‌ها را در مدل‌های موفق خارجی، چون هری پاتر دیده ایم و سبب می‌شود مخاطبان بخصوص نوجوانان ضمن لذت بردن از تماشای انیمشین، کتاب آن را نیز در دسترس داشته باشند.
حضور چهره‌های معروف و سلبریتی‌ها در نقش صداپیشه
در نمونه‌های خارجی انیمیشن‌های موفق، همواره استفاده از شخصیت‌های مشهور و بازیگران محبوب مردم در صداپیشگی شخصیت‌ها یکی از عوامل جذب مخاطب بوده است. اشکان رهگذر در این مورد هم هوش به خرج داده و با استفاده از بازیگران مشهور و مورد علاقه مردم، سعی در بالابردن جذابیت فیلم خود کرده است. چند وقت پیش هم همزمان با آغاز اکران این فیلم، گالری عکس‌های مراحل صداپیشگی انیمیشن «آخرین داستان» طی مراسمی با حضور بازیگران و عوامل این انیمیشن در پردیس سینمایی باغ کتاب افتتاح شد.
گالری عکس‌های مراحل صداپیشگی انیمیشن «آخرین داستان» با حضور اشکان رهگذر، نویسنده و کارگردان، صداپیشگان این انیمیشن، امیر عابدی، عکاس سینما و تلویزیون و بهرام عظیمی کارگردان انیمیشن در گالری پردیس سینمایی باغ کتاب افتتاح شد.
پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، بیتا فرهی، اشکان خطیبی، اکبرزنجان‌پور، باران کوثری، حسن پورشیرازی، فرخ نعمتی، شقایق فراهانی، مجید مظفری، زهیر یاری، بانیپال شومون و ملیکا شریفی‌نیا از مجموع بازیگرانی که در این انیمیشن صداگذاری کردند در این مراسم حضور داشتند، همچنین از اکبر زنجانپور به پاس یک عمر فعالیت هنری تقدیر به عمل آمد.
موسیقی فاخر و درخور شاهنامه
اگر در بین خوانندگان برجسته کشورمان بگردیم، شهرام ناظری بیش از همه در خوانش اشعار شاهنامه به صورت آواز فعالیت داشته است. او بار‌ها و بار‌ها اشعار شاهنامه را با همان لحن حماسی در کنسرت هایش اجرا کرده و مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است. اینبار هم شهرام ناظری استاد بنام آواز ایرانی تیتراژ پایانی انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» را اجرا کرده است. شهرام ناظری با خوانش اشعاری از شاهنامه فردوسی، آهنگسازی فرید الهامی و سرپرستی کریستف رضاعی تیتراژ پایانی انیمیشن سینمایی «آخرین داستان را خواند.
علی رحیمی نوازنده دف و فرید الهامی نوازنده تنبور این قطعه هستند که با پیشنهاد کریستف رضاعی، آهنگساز این انیمیشن شکل گرفت.
حاشیه و نامه به وزیر!
اما مهمترین حاشیه‌هایی که تا حدودی گریبانگیر این انیمیشن شد، یکی شرایط نامناسب اکران آن بود. این مساله تا جایی رسید که کارد به استخوان اشکان رهگذر رسید و طی نامه‌ای از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست به دلیل اهمیت این انیمیشن و شاهنامه سالن‌های بیشتری برای اکران در اختیار این فیلم قرار بگیرد؛ او نوشت:
نمی‌دانم نام انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» را شنیده‌اید یا نه؟! مدیران تحت‌المر شما حتماً نام این اثر را که بسیار برای کشورش افتخارآفرینی کرده است را شنیده‌اند. انیمیشنی با آبرو و با استاندارد‌های جهانی درباره شاهنامه فردوسی، همان کتابی که سال‌هاست در کتابخانه‌های ما ایرانی‌ها خاک می‌خورد و همیشه از خودمان پرسیده‌ایم که چرا کسی برای این کتاب تنها کاری نمی‌کند!
جناب وزیر! حدود ۱۰ سال پیش من جوان بیست‌وسه‌ساله‌ای بودم که به‌واسطه دغدغه خانوادگی و ملی که داشتم، تصمیم گرفتم تا اثری آبرومند در رابطه با شاهنامه بسازم. می‌خواستم همان کاری را انجام دهم که آرزوی بسیاری از ایرانیان همچون من بود، ساختن فیلمی درباره شاهنامه فردوسی بزرگ. ناگفته نماند از همان روز‌های اول بذر ناامیدی را در دل ما پاشیدند؛ به هرکدام از سازمان‌های سینمایی – البته نه در دوران شما- که خودشان را متولی فرهنگ و هنر می‌دانستند مراجعه که می‌کردیم این جملات را می‌شنیدیم:
«ساخت فیلمی با موضوع شاهنامه در اولویت ما نیست!
بودجه نداریم!
نمی‌توانی تمامش کنی!
چطور انتظار داری بودجه‌مان را خرج چنین فیلمی کنیم؟»
آقای وزیر! ولی ما ناامید نشدیم. من و برادرانم و جوانان استودیومان باهمت خودمان این فیلم را ساختیم و برای ساختنش از همه‌چیزمان گذشتیم، من و برادرانم دارایی‌مان را فروختیم و فیلممان را ساختیم، نه برای آنکه درگیر جنون شده بودیم، بلکه به این دلیل که به هدفمان اعتقاد داشتیم. تا اینکه در سال ۲۰۱۳ در مهمترین جشنواره انیمیشن دنیا، جشنواره بین‌المللی انسی فرانسه، در بخشی که انیمیشن‌های در حال ساخت باهم به رقابت می‌پرداختند، از بین بیش از ۹۰ اثر رسیده از سراسر جهان، جزو ۶ انیمیشن برتر در حال ساخت شناخته شدیم. آن زمان بود که فرانسوی‌ها از ما حمایت کردند. حتی آن‌ها بیش از تمامی مدیران سینمایی کشور خودمان، ما را جدی گرفتند و به بازار جشنواره بین‌المللی فیلم کن معرفی کردند تا شاید در آنجا بتوانیم سرمایه‌گذاری برای به پایان رساندن فیلممان پیدا کنیم. سرمایه‌گذار هم پیدا شد، ولی همان‌طور که می‌دانید تحریم‌ها مانع جدی، سر راه ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران هستند. ولی حضورمان در این جشنواره‌ها به ما کمک کرد تا بتوانیم سرمایه‌گذار خصوصی داخلی را به پروژه «آخرین داستان» جذب کنیم.
جناب وزیر، در مسیر تولید این اثر برای حدود هزار نفر به شکل مستقیم و غیرمستقیم اشتغال ایجاد کردیم و در حال حاضر ۱۱۰ نفر در مجموعه دانش‌بنیانی که «آخرین داستان» را ساخته است، مشغول به کار هستند. ولی صادقانه عرض می‌کنم که در مسیر کاری‌مان از دغدغه‌های مسئولان برای حمایت از اشتغال‌زایی، تولید ملی یا پاسداشت فرهنگ ملی و... جز شعار چیز دیگری ندیده‌ایم. در این ۱۰ سال هیچ حمایتی نشدیم و با دست‌خالی کاری را به سرانجام رساندیم که بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های تحت حمایت شما که بودجه‌های بلاعوض میلیاردی دارند، نتوانسته بودند در تمامی اعصار حیات خود انجام دهند. ما برای اولین بار پرچم سینمای انیمیشن ایران را در مهمترین جشنواره‌های فیلم و انیمیشن جهان بالا بردیم، در حدود سی جشنواره خارجی معتبر حضور پیدا کردیم که حاصل آن شش جایزه جهانی و شش جایزه داخلی بود.
جناب وزیر، «آخرین داستان» نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۰ است، به این واسطه امسال دو نماینده از کشورمان در رقابت‌های اسکار حضور دارد و توانسته‌ایم در سی‌ودو کشور قرارداد پخش این انیمیشن سینمایی را ببندیم. رایت آلبوم موسیقی‌اش را در خارج از ایران بفروشیم. کتاب‌های مصورش را در داخل و خارج از ایران منتشر کنیم. بازی موبایل تبلت آن را بسازیم و بازهم تأکید می‌کنم که تا به امروز میلیارد‌ها تومان پول دولتی خرج انیمیشن ایرانی شده است، ولی تمام دستاورد‌ها و موفقیت‌های پروژه «آخرین داستان» بدون کوچک‌ترین کمک دولتی کسب‌شده است.
متأسفانه طی ماه‌های اخیر مرتکب اشتباهی شدم و آن‌هم درخواست اکران در ایران بود که امروز بنده را در چنین شرایط منحوسی قرار داده است. تصور من از اکران آن چیزی بود که تا به امروز در سینمای ایران دیده بودم و فکر می‌کردم با توجه به کارنامه درخشان و افتخاراتی که فیلمم به دست آورده است، حداقل شرایط متوسطی برای اکران آن فراهم می‌شود، ولی متأسفانه آنچه امروز رخ‌داده است، حتی شرایطی ضعیف‌تر از اکران فیلم‌های هنر و تجربه است. آن‌هم در شرایطی که فیلم‌های دیگر که در زمینه انیمیشن یا سینمای کودک و نوجوان ساخته‌شده‌اند، با شرایطی به‌مراتب بهتر از ما در حال اکران هستند. امروز انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» در حال له شدن براثر بی‌توجهی و سو مدیریت مدیران مربوطه است. متأسفانه باید بگویم که شرایط اکران ما در آمریکا به‌مراتب عادلانه‌تر و صادقانه‌تر از آن چیزی بود که امروز در حال رخ دادن در ایران است.
جناب وزیر! متأسفانه بنده به جریان خاصی هم متصل نیستم که آن جریان از فیلم من در گیشه حمایت کند، دانش‌آموز به سینما ببرد، صد‌ها یا هزاران تیزر تلویزیونی حمایتی برایم تدارک ببیند یا تشویق‌های تحصیلی برای دیدن فیلمم در نظر بگیرد. کار من ساخت انیمیشن است و در این کار نیز مهارت بالایی دارم، ولی متأسفانه در مافیا بازی اکران سینمای ایران خوب نیستم و این کار را هم بلد نیستم. اجازه بدهید اشاره‌کنم که «آخرین داستان» با چنین شرایط نامناسبی که در اکران دارد، در هفته پیش در گیشه فروش رتبه ششم را داشته است. پس مخاطب فهیم ایرانی اگر شرایطی باشد که بتواند به دیدن این فیلم بنشیند از آن استقبال می‌کند. سخن کوتاه می‌کنم و از شما درخواست می‌کنم تا برای یک‌بار هم که شده این را نشان دهید که حمایت از فرهنگ ایرانی و تولید ملی فقط یک شعار نیست! باور بفرمایید که مهاجرت برای متخصصین امر انیمیشن تبدیل به اولین و آخرین گزینه شده است و اتفاقاً شرایط برای متخصصین این امر در بهترین وضعیت ممکن فراهم است و متأسفانه تا امروز هنرمندان متبحری را در این زمینه از دست داده‌ایم. نگذاریم که اکران این اثر این حس را تقویت کند که ماندن و ساختن کار به‌جایی نمی‌برد.»
از دیگر حاشیه‌های این فیلم اعتراضاتی بود که بعضی اهالی ادب به اشکان رهگذر کردند، آن‌ها معتقدند داستان در شاهنامه به گونه دیگر روایت شده و رهگذر حق جرح و تعدیل آن را نداشته است. رهگذر در واکنش به این موضوع گفت: این روزها به شدت از سمت کسانی که به شاهنامه ارادت دارند مورد حمله قرار گرفتم. وقتی شما شاهنامه را با دقت می‌خوانید می‌بینید که خود فردوسی نیز اقتباس کرده است و وقتی می‌خواست آن را به نظم دربیاورد تغییراتی داده است. اگر اینطور نباشد پس رسالت ما چیست و چه نقشی را برعهده داریم؟ پس قرار نبوده این اثر عیناً مانند شاهنامه باشد، زیرا اتفاقاتی رخ می‌دهد که ما نمی‌توانستیم در مدیوم انیمیشن بیاوریم و تنها در جهان شعر بوده است که می‌توانستد زیبا به نظر برسد. اتفاقات اگر رویداد‌های غیر منطقی در فیلم رخ می‌داد دیگر جذابیتی نداشت.
سخن آخر
با این اوصاف این که انیمیشنی در حد و اندازه‌های آخرین داستان، در یک استودیوی ایرانی و بر اساس یک داستان کاملا ایرانی ساخته شده و می‌تواند نه فقط خوراک خوبی برای مردم ایران، بلکه تمام دنیا باشد، امری خوشحال کننده و غرور آفرین است، حالا باید نشست و داوران جایزه آکادمی اسکار چه نظری درباره این انیمیشن دارند و آیا آن را حائز دریافت این جایزه مهم سینمای جهان می‌دانند یا خیر؟
عوامل انیمیشن آخرین داستان:
نویسنده و کارگردان: اشکان رهگذر
تهیه‌کننده: احسان رسول‌اف
مجریان طرح: آرمان رهگذر و احسان رهگذر
تدوین: ژینوس پدرام، آهنگساز: کریستف رضاعی
طراحی و ترکیب صدا: علیرضا علویان
انتخاب بازیگران: تینا پاکروان،
سرپرستان انیماتورها: بابک ارجمند، ریحانه میر هاشمی و حامد شاملو
سرپرستان کامپوزیت: نگار صدری و گلی شریف بختیار
سرپرست جلوه‌های ویژه: علیرضا مالمیری
سرپرستان انیمیت لیپسینک و سایه: نگین خواجه‌ای و آرزو پیشگاهی
سرپرست قلم گیری و رنگ: مهشاد منقش صنعتی
سرپرست طراحی بکگراند: رسول رضایی‌جو
عکس: امیر عابدی، مشاور رسانه‌ای: زهرا نجفی
لینک کپی شد
گزارش خطا
آهن ملل
ارسال نظر
جدیدترین اخبار
دیگران چه می‌خوانند؟
برچسب های منتخب
پرطرفدارترین
