اگرچه ابتلا به کیست تخمدان در خانم‌ها کاملاً معمول است، اما درک این که از کجا می‌آیند، چگونه بر بدن شما تأثیر می‌گذارند و اینکه شما باید برای درمان آنها چه کاری انجام دهید بسیار مهم است. کیست تخمدان انواع مختلفی دارد و بسیار بی خطر است. با این حال، اگر احساس می‌کنید به طور مداوم دچار نفخ می‌شوید، احساس درد شدید تصادفی می‌کنید ، یا در حین رابطه جنسی درد دارید، این‌ها نشانه‌هایی است که باید با پزشک خود درمیان گذاشته و زودتر برای درمان کاری انجام دهید.
از کجا بفهمم کیست تخمدان دارم؟
کیست تخمدان کیسه‌های پر از مایعی است که می‌تواند در طول چرخه قاعدگی در تخمدان‌های زن، ایجاد شود و معمولاً مورد توجه قرار نمی‌گیرد. در حالی که اکثر آنها بدون درد هستند، اما کیست‌ها بزرگ می‌شوند و از بین نمی‌روند.
تجربه پارگی کیست یک بار در ماه برای یک خانم طبیعی است زیرا در طی چرخه قاعدگی طبیعی، تخمدان‌ها کیستی تولید می‌کنند که به طور عمدی پاره می‌شود تا تخمک آزاد شود و این امر باعث می‌شود تا زن باردار شود. با پارگی کیست، در فرایندی به نام تخمک گذاری مایعات به داخل لگن آزاد می‌شود. اگر تخمک آزاد شده توسط اسپرم بارور شود، بارداری اتفاق می‌افتد. در غیر این صورت، عادت ماهانه رخ می‌دهد.
در حالی که اکثریت کیست‌های تخمدان خوش خیم (غیر سرطانی) و بی ضرر هستند، اما اگر به مدت طولانی درد یا احساس ناراحتی دارید، باید به دنبال این علائم باشید:
پریودهای نامنظم یا با تأخیر
عادات ماهانه می‌توانند پیچیده باشند و بی نظمی به دلایل زیادی رخ دهد. کیست تخمدان می‌تواند یکی دیگر از عواملی باشد که پریودی را بیشتر پیچیده کرده و باعث درد و ناراحتی می‌شود. در بعضی از ماه‌ها، کیستی که تشکیل شده بزرگتر است و مایعات بیشتری آزاد می‌کند، بنابراین باعث درد شدیدتری می‌شود در حالی که ماه‌های دیگر کیست کوچک‌تر است، مایعات کمتری آزاد می‌کند و باعث ناراحتی و درد جزئی می‌شود.
درد شدید در اطراف ناحیه لگن
اگرچه ممکن است درد خفیف تا متوسط همراه با قاعدگی شما باشد، اما اگر دردهای خارج از چرخه قاعدگی خود را به صورت تصادفی و دردناک تجربه کنید، ممکن است از علائم کیست تخمدان باشد. شما به احتمال زیاد این درد را در ناحیه پایین لگن خود که تخمدان شما در آن قرار دارد احساس خواهید کرد. به دنبال دردی باشید که در یک منطقه خاص باقی بماند و حتی پس از اتمام دوره‌ی قاعدگی نیز باقی بماند.
رابطه جنسی دردناک است
اگر متوجه شدید که در حین رابطه جنسی دردی را تجربه کرده‌اید که به طور عادی چنین چیزی نبوده است، باید به پزشک خود مراجعه کنید. کیست‌های بزرگ شده می‌توانند رابطه جنسی را فوق العاده ناخوشایند و حتی دردناک کنند.
دائماً تمایل به دستشویی رفتن دارید
اگر دائما احساس می‌کنید که باید از دستشویی استفاده کنید، ممکن است کیست بزرگ تخمدان به مثانه شما فشار بیاورد و فشار مداومی به آن عضو وارد کند. یک روش آسان برای تشخیص اینکه متوجه شوید آیا کیست تخمدان دارید، این است که یادداشت کنید چند بار از دستشویی در طول روز استفاده می‌کنید و توجه داشته باشید که در هر استفاده از سرویس بهداشتی چه کاری انجام می‌دهید. اگر اغلب به دستشویی می‌روید و متوجه می‌شوید که تمایلی به دفع ادرار ندارید، باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
شما احساس هورمونی می‌کنید
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) بیماری است که در آن زنان چندین کیست کوچک بر روی تخمدان خود دارند که بر روی هورمون‌های آنها تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث قاعدگی‌های نامنظم، افزایش ناگهانی وزن و آکنه شود. از آنجا که تعداد کیست‌ها در فضای بسیار کمی وجود دارد، می‌تواند باعث عدم تعادل در استروژن، تستوسترون و پروژسترون شود که علائم فوق را تحریک می‌کند. تنها راه تشخیص PCOS انجام آزمایش خون یا انجام آزمایش سونوگرافی توسط پزشک است.
چگونه می‌توانم از کیست تخمدان پیشگیری کنم؟
متأسفانه اقدامات پیشگیرانه ای که یک زن بتواند برای جلوگیری از تشکیل کیست تخمدان انجام دهد وجود ندارد. آنها به طور طبیعی به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی یا خود به خود بروز می‌کنند. با این حال، در صورت احساس علائم استفراغ، عفونت واژن، تبخال تناسلی، خونریزی شدید یا درد طاقت فرسا، ممکن است عوارضی وجود داشته باشد و باید با پزشک خود مشورت کنید. وی سونوگرافی لگن را برای تشخیص بزرگ شدن کیست تخمدان انجام می‌دهد و سپس سونوگرافی دیگری را سه تا چهار ماه بعد در طی دوره‌ی قاعدگی انجام می‌دهد. کیست‌های بزرگ شده معمولاً در آن زمان از بین می‌روند.
کیست تخمدان چگونه درمان می‌شود؟
استراتژی‌های درمان به اندازه کیست و اینکه کیست علائمی ایجاد می‌کند یا خیر بستگی دارد. بیشتر کیست‌های فانکشنال به خودی خود از بین می‌روند. پس از تشخیص اولیه، ممکن است لازم باشد ظرف چند ماه به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که کوچک‌تر شده است. با این حال، اگر مرتباً به آنها مبتلا می‌شوید، پزشک ممکن است کنترل بارداری هورمونی را توصیه کند. این از تخمک گذاری شما یعنی زمانی که این کیست‌ها تشکیل می شوند جلوگیری می‌کند.
در حدود 5 تا 10 درصد موارد ممکن است جراحی لازم باشد. پزشک شما ممکن است تحت شرایط زیر جراحی را توصیه کند:
- کیست باعث درد مداوم یا سایر علائم می‌شود.
- کیست بزرگ است یا با گذشت زمان بزرگتر می‌شود.
- در سونوگرافی کیست غیر طبیعی به نظر می‌رسد.
- کیست طی چندین دوره قاعدگی ادامه دارد.
- شما یائسه هستید. جراحی به شما اجازه می‌دهد تا پزشک کیست را مشخص کرده و از نظر سرطان بررسی کند.
برداشتن کیست فقط در روشی به نام سیستکتومی ممکن است باشد. بعضی اوقات ممکن است لازم باشد که یکی یا هر دو تخمدان را بردارید. این تصمیم به سن، علائم، اندازه و نوع کیست و این که آیا هنوز تمایل به بچه دار شدن دارید یا خیر بستگی دارد. با این حال، پزشک شما ممکن است تا قبل از شروع جراحی از برداشتن تخمدان مطمئن نباشد.
