فیلم آخر هومن سیدی هم لو رفت

 دبیر کارگروه قاچاق فیلم معتقد است که معلوم نیست فیلم‌ها از چه منبعی لو می‌روند و برای پیگیری نسخه لو رفته فیلم‌ها حتی تلگرام هم جوابمان را نمی‌دهد.

این روزها، هر روز با فهرستی تازه از اسامی فیلم‌های توقیفی مواجه می‌شویم، فیلم‌هایی که نه مشکلشان حل می‌شود، نه اکران می‌شوند، فقط پشت صف اکران می‌مانند، یا مثل «برادران لیلا» و «جنگ جهانی سوم» لو می‌روند. موضوع بسیار نگران‌کننده درباره سینمای امروز، نه فیلم‌های ممنوعه است، نه فیلم‌هایی که بی‌هیچ دلیل مجوز نمی‌گیرند و نه فیلم‌هایی که در صف اکرانند. موضوعی که نگرانی بابت وضعیت سینما را بیش از پیش کرده است، کمتر از یک ماه پیش و نزدیک نوروز بود که نسخه اصلی و البته غیرقانونی فیلم پرحاشیه «برادران لیلا» منتشر شد.

بخشی از جنبه‌های لو رفتن یک فیلم، مادی و اقتصادی است و بخش دیگر معنوی و خسارت‌های اعتباری است. یک سرمایه‌گذار وقتی برای ساخت یک اثر هزینه می‌کند، طبیعتا به دنبال بازگشت آن است ولی اگر قرار باشد با توقیف یا لو رفتن فیلمش، سرمایه اولیه‌اش را هم به‌دست نیاورد، دیگر بودجه و تمایلی برای سرمایه‌گذاری مجدد نخواهد داشت.

بخش دیگر این است که یک گروهی دور هم جمع می‌شوند و کاری را می‌سازند و می‌خواهند که حاصل زحماتشان را ببینند و وقتی که این اتفاق نمی‌افتد، تمام آن هنرمندان و اعضای تیم سازنده سرخورده می‌شوند. این ماجرای لو رفتن یا توقیف فیلم‌ها خسارت مادی و معنوی توام با یکدیگر دارد. تا زمانی که ما مخاطب را از رفتن به سینما محروم کنیم، این یعنی صدمه به لایه‌های فرهنگی، کاهش مخاطب را هم به همراه دارد.

به بهانه لو رفتن فیلم‌ها مخصوصا «برادران لیلا» و «جنگ جهانی سوم» در کمتر از یک ماه، به گفت‌وگو با محمد احمدی، عضو اتحادیه تهیه‌کنندگان و دبیر کارگروه قاچاق فیلم پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

نخستین پرسشی که درحال‌حاضر برای همه ایجاد شده، این است که نسخه اصلی فیلم‌ها در دست عده‌ای معدود و سازمان سینمایی قرار می‌گیرد، با این شرایط چگونه لو می‌رود و قاچاق می‌شود؟

من دلیلی برای آن ندارم و دلیل لو رفتن آن غیر منطقی است و همین باعث می‌شود که ما هم بپرسیم شما چه کار می‌کنید که نسخه اصلی فیلم لو می‌رود یا نسخه اصلی فیلم دست چه کسی می‌رود که به این راحتی لو می‌رود و به نظر من بهترین کار این است که وقتی تهیه‌کننده نسخه فیلم را به کسی می‌دهد یک نشانه‌ای در لابراتوار روی آن بگذارد تا مشخص شود این فیلم از کجا درز پیدا کرده است و بعد از آن بتواند پیگیری‌های لازم را انجام دهد، این یک راه است؛ اما از آنجایی که ما جزو قانون کپی رایت نیستیم، در یک مجموعه گسترده‌تر نمی‌توانیم پیگیر این ماجرا باشیم.

درحال‌حاضر چه کسانی یا چه نهادهایی باید پیگیر این ماجرا باشند؟

متولی این ماجرا باید وزارت ارشاد باشد؛ اما خیلی فعال و تاثیرگذار نبودند. در یک بازه‌ای زمان توانستند با همکاری پلیس یک بخشی از ماجرای قاچاق فیلم را کنترل کنند، اما درحال‌حاضر بخاطر گستردگی ارائه فیلم‌ها و در فرمت‌هایی که وجود دارد قاچاق فیلم به راحتی انجام می‌شود. در فضای مجازی وقتی نسخه دیجیتال فیلم‌ها با کیفیت‌های متفاوت وجود دارد این اتفاق رخ می‌دهد، از طرفی هم بحث فرهنگ‌سازی است، بسیاری از مردم ما واقعا نمی‌دانند که تماشای فیلم قاچاق کار اشتباهی است و یک نوع دزدی است. چون سازندگان یک اثر دنبال این هستند که سرمایه‌شان بازگردد. ضمن اینکه این کار از لحاظ شرعی و عرفی هم ایراد دارد. من فکر می‌کنم اگر این موضوع را به مردم توضیح دهیم و فرهنگ‌سازی کنیم، دست‌کم وقتی نسخه قاچاق یک فیلم منتشر می‌شود بخش زیادی از مردم آن را تماشا نخواهند کرد.

یک موضوعی که وجود دارد این است که چرا فیلم‌هایی که احتمال داده می‌شد مخاطب زیادی داشته باشد و فروش خوبی را تجربه کند به این سرنوشت دچار شد؟ در واقع یک فرضیه وجود دارد و آن هم این است که لو دادن این نسخه از فیلم‌ها کاملا خودخواسته است تا سینما رو به زوال و نابودی برود. در جریان این موضوعات هستید؟

من خیلی منفی‌بین نیستم و امیدوارم که واقعا این‌گونه نباشد، که اگر این‌گونه باشد، آدم واقعا انگیزه‌هایش را برای ادامه از دست می‌دهد و ما هم مثبت نگاه کنیم. به نظر من یک کوتاهی‌هایی در این میان وجود دارد که می‌توانست رخ ندهد، اما رخ داد. یک‌سری عوامل هم در ایجاد این وضعیت تاثیرگذار است، مثلا فیلمی مثل «برادران لیلا» طرف قرارداد پخش خارج داشت و زمانی که فیلم در پلتفرم‌ها اکران شد، نسخه اصلی آن لو رفت. باید تلاش می‌شد که این فیلم قبل از اکران خارجی در ایران اکران شود، تلاش هم شد، اما با آن موافقت نکردند و نتیجه‌اش هم همین شد.

با لو رفتن نسخه اصلی فیلم‌ها حتی اگر بعدها هم در سینما اکران شود، بازهم فروشی نخواهد داشت، پس در واقع چندان اهمیتی ندارد که دیگر نسخه لو رفته فیلم‌ها جمع بشود یا خیر.

دوستان و تماشاچی‌های که اهل سینما هستند بازهم برای تماشای این فیلم‌ها خواهند رفت و دست‌کم هفتاد درصد فروش را این فیلم به‌دست خواهد آورد. فقط نکته‌ای که وجود دارد این است که برای اکران این فیلم نیاز به زمان است نه اینکه بلافاصله بعد از لو رفتن فیلم آن را اکران کنند چون فیلم عملا مخاطبان خود را از دست خواهد داد؛ اما زمانی که فاصله بیفتد اوضاع فروش بهتر خواهد بود.

چقدر احتمال دارد که لو رفتن این فیلم‌ها به علت خصومت شخصی باشد؟

از آنجایی که نمی‌دانیم این فیلم از کجا لو رفته است نمی‌توانیم نظری درباره این موضوع بدهیم. این همه مسئول و دستگاه وجود دارد، اما نمی‌دانند که این فیلم از کجا درز کرده است. یک نکته که وجود دارد، این فیلم در ابتدا از تلگرام دست به‌دست شد، درگذشته هر زمان این اتفاق رخ می‌داد، مکاتبه می‌کردیم که آن را از روی کانال‌ها بردارند اما الان هرقدر به تلگرام ایمیل می‌زنند اصلا پاسخگو نیست و جواب پیگیری‌های ایران را نمی‌دهند.

وقتی یک شبکه ماهواره‌ای این فیلم را منتشر می‌کند، و پیش شماره تبلیغات کانالش هم برای ایران است و از طرف دیگر صاحبش هم در ایران است، چگونه نمی‌توانند آن را دستگیر کنند؟