تست اعتیاد بدو استخدام؛ نکات لازم در مورد آزمایش عدم اعتیاد طب کار

آزمایش اعتیاد به مواد مخدر یکی از آزمایشات معاینات بدو استخدام طب کار است که توسط کارفرما درخواست می‌شود. البته ممکن است برخی از کارفرمایان بعد از استخدام فرد، در حین فعالیت در معاینات دوره ای نیز آزمایش اعتیاد را درخواست کنند. تست اعتیاد روتین استخدامی که معمولا از طریق نمونه ادرار انجام می‌شود  شامل دو نوع تست اعتیاد 10گانه و تست اعتیاد 3 گانه می‌باشد. در تست اعتیاد 3 گانه معاینات بدو استخدام، اعتیاد به مواد مخدر از دسته آمفتامین، متادون و مورفین (تریاک، هروئین) بررسی می‌شود. در حالی که در تست اعتیاد ده گانه موارد مورد سنجش شامل:

• مورفین (تریاک، هرویین)
• شیشه
• آمفتامین
• متادون
• ترامادول
• بنزودیازپین‌ها
• بوپرنورفین
• ماریجوانا، گل و حشیش
• باربیتورات‌ها
• ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای

هزینه آزمایش اعتیاد استخدامی طب کار چقدر است؟

طبق تعرفه و هزینه طب کار اعلام شده در ماه اردیبهشت1402، هزینه آزمایش اعتیاد بدو استخدام نیز افزایش داشته است. بنابراین در آزمایشات بدو استخدام، برای هزینه تست اعتیاد سه گانه، مبلغ ۹۴۰,۰۰۰ ریال و برای هزینه تست اعتیاد ده‌گانه مبلغ ۲،۱۰۰،۰۰۰ به هزینه سایر آزمایشات اضافه خواهد شد. هزینه تست اعتیاد برای معاینات دوره ای با هزینه آن در معاینات بدو استخدام یکسان است.

شرایط و مدارک لازم برای انجام تست اعتیاد طب کار چیست؟

• همراه داشتن معرفی‌نامه ( از ارگانهای دولتی یا شرکتهای خصوصی )،کارت شناسایی معتبر ضروری است.
• جهت انجام آزمایش عدم اعتیاد ناشتا بودن لازم نیست.
• نمونه مورد نیاز جهت انجام آزمایش عدم اعتیاد، نمونه ادرار می‌باشد.
• در صورت مثبت شدن اولیه نتایج آزمایش نیاز به آزمایشات تکمیلی می‌باشد.
• در صورت مثبت شدن جواب آزمایش، تقلب در نمونه‌گیر ، امتناء از دادن نمونه و یا ….به‌مدت ۶ ماه امکان اخذ نمونه مجدد نیست.
• مدت اعتبار جواب تست اعتیاد یک ماه پس از تاریخ پذیرش است.

لیست داروهای مثبت کننده تست اعتیاد چیست؟

مصرف روانگردان‌هایی مانند آمفتامین‌ها و یا داروهایی نظیر متادون یا بوپرمورفین که از تریاک به دست می‌آیند، تست اعتیاد را مثبت می کنند. اما به‌طور کلی مصرف دسته‌های دارویی زیر قبل از انجام تست اعتیاد، باعث مثبت شدن پاسخ آن خواهند شد:

• آنتی هیستامین‌ها
• داروهای ضد افسردگی
• آنتی بیوتیک‌ها
• برخی مسکنها
• داروهای اعصاب
• داروهای ضد احتقان

مواد مخدر و الکل تا چه مدت در بدن باقی می‌مانند و باعث مثبت شدن تست اعتیاد می‌شوند؟

ماندگاری مواد مخدر در بدن به عوامل مختلفی از جمله تعداد دفعات و چگونگی مصرف ماده و نوع ماده مصرفی وابسته است. اما بیشتر مواد اعتیادآور تا 72 ساعت بعد از مصرف در ادرار قابل‌شناسایی هستند. در واقع اگر داروهای دیگری همزمان با مواد مخدر مصرف شود، متابولیسم بدن متفاوت خواهد بود. در نتیجه به همان نسبت، میزان ماندگاری این مواد در بدن تغییر خواهد کرد. علاوه بر این نحوه استعمال، نقش مهمی در طول مدت اثرگذاری موادمخدر در بدن ایفا می‌کند. اثرات الکل می‌تواند متفاوت باشد. به طور متوسط، مدت زمان ماندگاری الکل در ادرار 3 تا 5 روز و در خون حدود 10 تا 12 روز است. وجود الکل تا 90 روز پس از مصرف آن با تست مو قابل تشخیص خواهد بود.

به طور کلی زمان تقریبی تشخیص مواد مخدر به شرح زیر است:

• حشیش: از 1 روز تا 4 هفته
• هروئین: 3 تا 4 روز
• کوکائین: 2 تا 4 روز
• متادون: 3 روز
• مورفین: 2 تا 3 روز
• PCP یا گرد فرشته: 3 تا 8 روز
• شیشه (آمفتامین): 1 تا 3 روز
• الکل: 3 تا 5 روز

آیا مصرف داروهای مسکن تست اعتیاد را مثبت می‌کند؟

نوع ماده‌ای که در مسکن‌ها استفاده شده است در مثبت شدن تست اعتیاد مهم است. مسکن‌هایی که دارای کدئین هستند به این علت که جزو آلکالوئیدهای تریاک محسوب می‌شوند، باعث مثبت شدن کاذب تست اعتیاد می‌شوند. همچنین داروهای مسکن دیگر از قبیل: دیکلوفناک، دتای‌نوولاک و یا مورفین‌هایی که برای بیماران خاص تجویز می‌شود، باعث مثبت شدن تست اعتیاد نیز خواهند شد. قرص استامینوفن نیز در صورتی که دارای کدئین باشد می‌تواند باعث مثبت شدن تست اعتیاد شود.

آیا سیگار و قلیان تست اعتیاد را مثبت میکند؟

بسیاری از افراد سیگاری هنگام مراجعه جهت انجام آزمایش طب کار از این موضوع نگرانند که سیگار کشیدن آنها منجر به مثبت شدن تست اعتیاد و مانع از استخدام آن‌ها شود. لازم است بدانید که سیگار، قلیان و تنباکو تست اعتیاد را مثبت نمی‌کند.  اما در سیگار هم ماده‌ مخدر و اعتیادآوری مانند نیکوتین وجود دارد که باعث وابستگی یا همان اعتیاد فرد به آن می‌شود. در برخی موارد، اعتیاد به سیگار با انجام آزمایش ادرار تشخیص داده می‌شود، اما در تست‌های رایج اعتیاد معاینات بدو استخدام که توسط مراکز طب کار انجام می‌شود این مورد بررسی نمی‌شود.

در صورتی که برای سازمان اعتیاد به سیگار نیز اهمیت داشته باشد، تست نیکوتین یا تست تنباکو پیشنهاد می‌شود. در این تست‌ها اعتیاد فرد به هرگونه سیگار، قلیان، پیپ و هر چیز دیگری که دارای این مواد باشد قابل تشخیص هست. همچنین سیگارهای الکترونیکی یا به اصطلاح ویپ هم از این قاعده مستثنا نیست!

جمع بندی

همانطور که ذکر شد، آزمایش عدم اعتیاد از الزامات آزمایشات معاینات بدو استخدام و گاها معاینات دوره ای بسیاری از ارگان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی است. نتیجه تست اعتیاد در برخی مواقع علی‌رغم سالم بودن افراد، به‌صورت کاذب مثبت می‌شود. علت این امر می‌تواند به‌علت مصرف برخی داروهای مثبت کننده تست اعتیاد باشد که در آن‌ها از ترکیبات تریاک استفاده شده است. از جمله این داروها می‌توان به مسکن‌هایی مانند کدئین اشاره کرد. به همین دلیل توصیه می‌شود حداقل دو روز قبل از انجام تست از مصرف داروهای ذکر شده خودداری کنید. شما عزیزان می‌توانید سوالات خود در مورد تست اعتیاد را با کارشناسان ما در مرکز طب کار پرانا از طریق شماره های 02188889999 و 09381200589 در میان بگذارید.