از پرویزخان و حشمت خان تا برانکو و کی‌روش؛ این نیمه نهایی بالاخره فینال می‌شود؟

 تیم ملی ایران یک بار دیگر در یک بزنگاه تاریخی قرار دارد. بزنگاهی برای صعود به فینال و شکست طلسمی 47 ساله برای قهرمان شدن. ایران در طی این سال ها، بار طعم حضور در نیمه نهایی را چشیده اما از زمان آخرین قهرمانی اش در سال 1976 به این سو، دیگر هرگز نتوانسته به فینال صعود کند. هدفی که امیر قلعه نویی و شاگردانش به چیزی جز آن نمی اندیشند.

به مناسبت صعود تیم ملی فوتبال ایران به مرحله نیمه نهایی رقابت های جام ملت های 2023، مروری داشته ایم بر تمام نیمه نهایی های تاریخ تیم ملی در جام ملت های آسیا.

نیمه نهایی 1972؛ ایران 2-1 کامبوج

چهار سال پس از قهرمانی ایران در رقابت هایی که به صورت دوره ای و نه حذفی در تهران برگزار شد، تیم ملی با هدایت پرویز دهداری، چهره ماندگار مربیگری فوتبال ایران، در جام ملت هایی که به میزبانی تایلند برگزار شد، در مرحله نیمه نهایی به مصاف کامبوج رفت و با گل های صفر ایرانپاک و پرویز قلیچ خانی توانست بر حریف خود غلبه کند. ایران در فینال آن دوره از بازی ها، کره جنوبی را شکست داد و برای دومین بار، قهرمان آسیا شد.

نیمه نهایی 1976؛ ایران 2-0 چین

ایران در راه هتریک قهرمانی، یک بار دیگر میزبانی جام ملت ها را برعهده گرفت و این بار در استادیوم تازه تاسیس آزادی، از رقبای آسیایی اش پذیرایی کرد. تیم ملی این بار با هدایت حشمت مهاجرانی پا به جام گذاشت و در نیمه نهایی، با گل های علیرضا خورشیدی و حسن روشن چین را شکست داد و راهی فینال شد. فینالی که در آن ایران با تک گل علی پروین، کویت ماریو زاگالو را شکست داد و برای سومین بار پیاپی تاج قهرمانی آسیا را بر سر نهاد.

نیمه نهایی 1980؛ ایران 1-2 کویت

تلاش ایران برای قهرمانی چهارباره در آسیا با ناکامی مواجه شد. ناکامی ای البته علت عمده اش بیرون زمین رقم خورد. در آستانه برگزاری دیدار نیمه نهایی، عراق جنگ تحمیلی را علیه ایران شروع کرد و خبر تلخ شهادت برادر حسن روشن به اردوی تیم ملی رسید. بازیکنان با کوله باری از ناراحتی و نگرانی و در زیر بار فشار تبلیغاتی سنگین اعراب که همگی از حامیان صدام حسین بودند، در خاک کویت به مصاف تیم میزبان رفتند و در پایان با نتیجه 2-1 تن به شکست دادند و در آن دوره، به مقام سومی جام ملت ها رضایت دادند.

نیمه نهایی 1984؛ ایران 1-1 عربستان(پنالتی: 4-5)

تیم ناصر ابراهیمی در جام 1984 فقط چند دقیقه تا عبور از نیمه نهایی و رسیدن به فینال فاصله داشت اما گل به خودی شاهین بیانی در دقیقه 88 بازی با عربستان در نیمه نهایی، گل شاهرخ بیانی را خنثی کرد و ایران بازی برده را درنهایت در ضربات پنالتی به عربستان آماده آن سال واگذار کرد و یک بار دیگر در حسرت فینال باقی ماند. ایران در بازی رده بندی هم به توفیقی دست نیافت و درنهایت چهارم شد.

نیمه نهایی 1988؛ ایران 0-1 عربستان

گویی قرار نبود کابوس عربستان دست از سر ایران در نیمه نهایی ها بردارد. سعودی ها این بار دیگر نه در ضربات پنالتی بلکه در همان 90 دقیقه و با ضربه سر ماجد عبدالله افسانه ای کار تیم پرویز دهداری را ساختند تا ایران این بار با تیم جوان خود در حسرت فینال جام ملت ها بماند. ایران این بار در بازی رده بندی چین را در ضربات پنالتی مغلوب کرد و عنوان سومی جام را از آن خود کرد.

نیمه نهایی 1996؛ ایران 0-0 عربستان (پنالتی: 3-4)

سومین رویارویی پیاپی ایران و عربستان باز هم به سود حریف خاتمه یافت. حتی یکی از آماده ترین تیم های تاریخ ایران به رهبری محمد مایلی کهن هم نتوانست از سد عربستان عبور کند. این در حالی است که ایران در دور گروهی، با سه گل عربستان را در هم کوبیده بود اما در نیمه نهایی، تلاش دو تیم در 120 دقیقه به نتیجه ای بهتر از تساوی بدون گل نرسید و در ضربات پنالتی، باز هم شرایط به کام ایران نبود و عربستان فینالیست شد.

نیمه نهایی 2004؛ ایران 1-1 چین(پنالتی: 3-4)

به گواه کارشناسان، ایران 2004 با هدایت برانکو ایوانکوویچ یکی از جذاب ترین و پرمهره ترین و شایسته تیم ها برای قهرمانی در جام ملت ها بود. گواه این مسئله هم نمایش ایران در مرحله یک چهارم نهایی مقابل کره جنوبی بود. در نیمه نهایی اما باز هم طالع نحس این مرحله گریبان ایران را گرفت. چین میزبان با مهربانی داور و 10 نفره شدن ایران، توانست کار را به پنالتی بکشاند و آنجا هم طبق معمول شانس با ایران یار نبود. پنالتی هایی که مبعلی و یحیی گل محمدی از دست دادند، درنهایت یکی از بهترین تیم ملی های سال های اخیر ایران را از رسیدن به فینال محروم کرد. ایران در آن دوره باز هم به رتبه سوم اکتفا کرد.

نیمه نهایی 2019؛ ایران 0-3 ژاپن

تیم آماده و قدرتمند کارلوس کی روش پس از نمایش دلچسب در جام جهانی 2018، از اصلی ترین شانس های قهرمانی در جام ملت ها محسوب می شد و به لطف همین مسئله، توانست پس از سال ها به نیمه نهایی جام هم برسد. در حالی که همه انتظار داشتند ایران بالاخره از سد نیمه نهایی عبور کند، ژاپن این بار در نقش نابودکننده رویاها ظاهر شد و با بردی غیرمنتظره مقابل ایران آن هم با سه گل، باز هم ایران را از رسیدن به فینال محروم کرد.