خانه تکانی‌ را دردسر ساز نکنید

نرگس خانعلی زاده - ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات: در خانه‌تکانی‌ها پایان سال، با دو دسته مخاطرات بهداشتی و ایمنی مواجه هستیم؛ خطراتی که گاهی به صورت طولانی مدت و مزمن و  گاهی به صورت کوتاه مدت یا حاد خودشان را نشان می‌دهند و بر سلامت افراد تاثیر می‌گذارند. اما در این میان، یکی از آسیب‌پذیرترین بخش‌های این رسم قدیمی، سیستم تنفسی است. سیستم تنفسی انسان یکی از مهمترین راه‌های ورود مواد شیمیایی به بدن است و طبیعتا استفاده از شوینده‌ها که حاوی مواد شیمیایی متعددی هستند، می‌تواند باعث بروز اثرات سمی بر ریه ها یا آلرژی و آسم شود. اما چطور می‌توانیم با یک خانه تمیز و از آن مهمتر، بدنی سالم، سال را نو کنیم؟ 

خانه‌تکانی یکی از آن رسوم به‌جا مانده از قدیم است که همچنان هم در آستانه سال نو، طرفداران خودش را دارد؛ طرفدارانی که معتقدند اگر تمام خانه را زیر و رو نکنند و سطوح خانه را با مواد ضدعفونی کننده، برق نیندازند، سالشان آنقدرها که باید، نو نمی‌شود. البته که نظافت خانه و زندگی، اتفاق بسیار خوبی است اما گاهی همین خانه‌تکانی، می‌تواند به یکی از رسوم ناخوشایند تبدیل شود؛ چنانچه برای چهارشنبه‌سوری هم چنین اتفاقی افتاده است. تجربه نشان داده است که افراط در تمیزی و وسواس و بی‌دقتی در این هدف، می‌تواند گاهی منجر به آسیب‌هایی بر سلامت و جسم و جان فرد ‌شود. در این میان، شوینده و وسایل ضدعفونی‌کننده اما بیشترین خطر را در این وقت سال، برای مصرف‌کننده‌هایشان دارند!

نکته اول: ابتکار به خرج ندهید

تمیزکاری به پایان رسیده، مواد شوینده تمام شد،  اما ناگهان یادش می‌افتد که هنوز یک قسمت کوچک از خانه، لکه‌هایش پاک نشده است.:« خانم خانه، دیگر همت نمی‌کند برای آن یک قسمت و آن چند لکه، بخواهد دوباره به خرید مواد شوینده برود و تصمیم می‌گیرد از تینر به جامانده از گذشته، بنزین موتور، اتر و ... برای پاک کردن آن استفاده کند.» این را جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی می‌گوید و معتقد است که همین اهمال‌کاری ساده، در سال‌های گذشته، باعث بروز اتفاقات بسیار ناخوشایندی شده است:» به ویژه اگر این تمیزکاری در محیط‌های کوچکی مانند حمام و سرویس بهداشتی باشد، با کوچکترین اشتباهی و حتی با زدن پریز برق، احتمال اشتعال و انفجار وجود دارد.» و خب چه کسی فکرش را می‌کند که یک خانه‌تکانی ساده شب عید، اینطور بتواند زندگی‌اش را با خطراتی جدی مواجه کند؟

نکته دوم: ما زکریای رازی نیستیم!

کافی است دم‌دم‌های عید، سری به برخی از بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها بزنیم و با تعداد قابل توجهی از افرادی روبرو بشویم که دچار تنگی نفس شده‌اند و از دستگاه اکسیژن استفاده می‌کنند. افرادی که به مسمومیت‌های ناشی از استفاده همزمان شوینده‌های اسیدی در محیط‌های دربسته آگاه نبوده و حواسشان نبوده است که مواد شوینده شیمیایی، چطور می‌تواند ریه‌شان را درگیر کند، بنابراین از ترکیب کردن مواد شوینده و شیمیایی مانند جوهر نمک و وایتکس که فکر می‌کنیم با همدیگر کاری می‌کنند کارستان پرهیز کنیم. 

نکته سوم: احتیاط را دریاب

شاید اگر همانقدر که برق زدن و تمیز بودن همه خانه برایمان مهم است، سلامتمان هم برایمان اهمیت داشته باشد، همه رفتارهای خانه‌تکانی را با احتیاط و دقت بیشتری انجام بدهیم؛ آنقدر که وقت نظافت سرویس‌های بهداشتی، از ضرورت وجود تهویه و گردش هوا غافل نمی‌شویم و ماسک را فراموش نمی‌کنیم. در چنین شرایطی، اگر هوا هم در جریان باشد، باعث کمتر شدن عوارض مواد شوینده شیمیایی بر ریه و به طور کلی دستگاه تنفسی خواهد شد. 

نکته چهارم: نردبان را بگیر

تجربه نشان داده است که افتادن از نردبان، یکی از شایع‌ترین دلایل شکستگی‌های استخوان در فصل خانه‌ تکانی است و از آن مهمتر، احساس خستگی و سرگیجه یکی از مهم‌ترین دلایل پرت شدن از نردبان است. برای همین است که به شدت توصیه می‌شود که وقت خستگی، هوس خانه‌تکانی و شستن دیوار و لوستر، هوس خانه‌تکانی به سرتان نزند. از طرف دیگر فراموش نکنید که پیش از بالا رفتن از بلندی برای تمیزی خانه، دارویی مصرف نکرده باشید تا حالت سرگیجه داشته باشید. در این میان، هوای سالمندان خانه را هم داشته باشید و استفاده از نردبان را شما جوانترها انجام بدهید. 

نکته پنجم: هرکول نباشید!

از مستقل بودن کوتاه بیایید و برای حمل و نقل و جا بجایی وسایل سنگین منزل از دیگران کمک بگیرید. در واقع بهتر است که هیچ‌وقت یک تنه وسایل حجیم و سنگین را بلند یا جابجا نکنید و از خم کردن و چرخش کمر به صورت افراطی پرهیز کنید، چرا که این وضعیت فشار زیادی به ستون مهره‌ها و کمر وارد می‌کند و عید را باید با کمردرد و در خانه سپری کنید. 

نکته ششم: زمین را بپا

بدیهی ‌ترین احتیاط در زمان خانه‌تکانی این است که از دمپایی یا کفش با کف اسفنجی استفاده نکنیم. چرا که در زمین خیس و سطوحی مانند سرامیک، امکان سر خوردن و آسیب دیدن زیادی وجود دارد. خلاصه که احتیاط را شرط اول خانه‌تکانی قرار بدهید که پشیمان نخواهید شد.