آداب و رسوم جالب مردم ویتنام که باید بدانید

ویتنام یکی از آن کشورهایی است که وقتی پا به آن میگذارید، متوجه میشوید فرهنگش فقط در ساختمانهای قدیمی و طبیعت زیبایش خلاصه نمیشود، بلکه در رفتار مردم، غذاهایی که سر میز میآید، جشنهایی که خیابانها را پر از رنگ و نور میکند و حتی در نحوه عبور از خیابان هم خودش را نشان میدهد. اینجا جایی است که یک لبخند ساده میتواند معنای یک مکالمه کامل را داشته باشد و هدیهای کوچک میتواند به اشتباه یک توهین تلقی شود. اگر قصد سفر با تور ویتنام را دارید یا صرفاً میخواهید بیشتر درباره این کشور بدانید، شناخت این آداب و رسوم نهتنها شما را از موقعیتهای عجیب و غریب نجات میدهد، بلکه باعث میشود تجربهای عمیقتر و واقعیتر از این فرهنگ غنی داشته باشید. آمادهاید تا دنیای متفاوت ویتنام را کشف کنیم؟
1. احترام به بزرگترها؛ سنتی مهم در ویتنام
در ویتنام، احترام به بزرگترها چیزی فراتر از یک رفتار معمولی است و در واقع بخشی از فرهنگ روزمره مردم محسوب میشود. مثلاً هنگام صحبت، افراد جوانتر سر خود را کمی پایین میآورند یا هنگام پذیرایی، ابتدا غذا و نوشیدنی را به بزرگترها تعارف میکنند. حتی در مکالمات رسمی، از ضمیرهای خاصی استفاده میشود که جایگاه سنی و اجتماعی فرد را مشخص میکند. برای گرشگران که به ویتنام سفر میکنند، رعایت این نکات میتواند تأثیر مثبتی در تعامل با مردم محلی داشته باشد و به درک بهتر روابط اجتماعی در این کشور کمک کند.
2. سال نوی ویتنامی (جشن تت)؛ بزرگترین رویداد سال
سال نوی قمری در ویتنام، که به نام جشن تت شناخته میشود، چیزی شبیه به نوروز در ایران است اما با تفاوتهای جالب. این جشن مهمترین رویداد سال است و به اندازهای جدی گرفته میشود که تقریباً همهچیز از کارهای اداری گرفته تا مغازهها و بازارها برای چند روز تعطیل میشوند. بسیاری از گردشگران تور ویتنام را در این زمان رزرو می کنند تا در این جشن شرکت کنند.
قبل از آغاز سال نو، مردم خانههای خود را تمیز میکنند، چون باور دارند که گرد و غبار سال گذشته باید پاک شود تا خوششانسی وارد خانه شود. در این ایام، کودکان پاکتهای قرمز حاوی پول دریافت میکنند که نماد برکت و خوشبختی است. برای یک توریست، دانستن این نکته مهم است که در این روزها بسیاری از خدمات عمومی و فروشگاهها تعطیل هستند و باید از قبل برنامهریزی کرد.
3. سوپ "فو" و قهوه تخممرغ؛
اگر به غذاهای خیابانی علاقه دارید، ویتنام یکی از بهترین مقاصد برای شماست. معروفترین غذای ویتنامی "فو" است، یک نوع سوپ نودل با گوشت و سبزیجات که در هر وعدهای از روز خورده میشود. اما چیزی که برای ایرانیها عجیب به نظر میرسد، قهوه تخممرغ است؛ ترکیبی از قهوه تلخ و زرده تخممرغ همزده که طعمی شبیه به کرم کاسترد دارد. در ویتنام نوشیدنیهای ترکیبی و خاص طرفداران زیادی دارند.
4. استفاده از چاپستیک و آداب غذا خوردن
اگر در ویتنام به رستوران بروید، انتظار نداشته باشید که قاشق و چنگال روی میز پیدا کنید. چاپستیک (چوب غذاخوری) ابزار اصلی غذا خوردن است، اما باید بدانید که نحوه استفاده از آن قوانین خاصی دارد. مثلاً نباید چاپستیکها را در کاسه برنج فرو کنید، زیرا این حرکت مشابه قرار دادن عود در مراسم سوگواری است و نوعی بدیمنی محسوب میشود. همچنین نباید چاپستیکها را مستقیم به کسی بدهید؛ بلکه باید آنها را روی میز بگذارید تا فرد مقابل بردارد. رعایت این نکات میتواند از ایجاد سوءتفاهم جلوگیری کند و تجربه بهتری از غذا خوردن در ویتنام برای شما فراهم کند.
5. باورهای خاص درباره اعداد و رنگها
در ویتنام، برخی اعداد و رنگها معانی خاصی دارند که دانستن آنها میتواند در موقعیتهای اجتماعی و تجاری به کار بیاید. مثلاً عدد ۴ نشانه بدشانسی است، زیرا تلفظ آن شبیه کلمه "مرگ" در زبان چینی است. در مقابل، عدد ۸ خوشیمن محسوب میشود و بسیاری از شمارههای تلفن یا پلاکهای ماشین حاوی این عدد هستند. از نظر رنگ، قرمز نماد خوششانسی و موفقیت است، در حالی که سفید بیشتر در مراسم عزاداری استفاده میشود. بنابراین اگر قصد دارید هدیهای برای یک دوست ویتنامی ببرید، بهتر است رنگ و عدد آن را با دقت انتخاب کنید.
6. آداب زیارت معابد بودایی
در ویتنام، معابد بودایی یکی از جاذبههای فرهنگی مهم هستند، اما ورود به آنها نیازمند رعایت آداب خاصی است. در معابد ویتنامی پوشیدن لباسهای مناسب (ترجیحاً آستیندار و بدون شلوارک) ضروری است. همچنین نباید با صدای بلند صحبت کنید یا در داخل معبد عکس بگیرید، مگر اینکه مجاز باشد. اگر قصد روشن کردن عود دارید، بهتر است از یک ویتنامی بپرسید که چه تعداد باید روشن کنید، زیرا عدد آن در هر معبد معنای خاصی دارد.
7. جشنوارههای سنتی رنگارنگ
ویتنام جشنوارههای زیادی دارد که هر کدام بازتابی از سنتهای کهن این کشور هستند. جشنواره نیمه پاییز ، که مخصوص کودکان است، چیزی شبیه به چهارشنبهسوری ایران است، اما به جای آتشبازی، مردم فانوسهای رنگارنگ حمل میکنند. جشنواره دیگری که ممکن است برای گردشگران جالب باشد، فستیوال آبپاشی در میان مردم چام است که چیزی شبیه به سیزدهبدر اما با مراسم آببازی است. اگر در این ایام با تور ویتنام سفر میکنید، دانستن زمان و مکان برگزاری این جشنها میتواند تجربهای متفاوت برای شما رقم بزند.
8. هدیه دادن و هدیه گرفتن؛ چه چیزی مناسب است؟
اگر به خانه یک ویتنامی دعوت شوید، بردن هدیه نشانه ادب و احترام است، اما همه هدایا مناسب نیستند. مثلاً ساعت یا دستمال هدیه ندهید، زیرا این دو مورد نشانه مرگ و وداع هستند. در مقابل، بردن میوه، چای یا شکلات گزینههای مناسبی محسوب میشوند. هنگام دادن هدیه، بهتر است آن را با دو دست تقدیم کنید، زیرا این کار نشانه احترام است. اگر هدیهای دریافت کردید، بهتر است آن را فوراً باز نکنید، چون این کار در ویتنام نشانه بیصبری و بیاحترامی است.
9. فرهنگ حمل و نقل و رانندگی عجیب در ویتنام
رانندگی در ویتنام تجربهای کاملاً متفاوت از ایران است. خیابانها مملو از موتورسیکلتها هستند و عابران پیاده برای عبور از خیابان باید جسارت داشته باشند. در ویتنام، برخلاف ایران که قوانین راهنمایی و رانندگی بیشتر رعایت میشود، سیستم حرکت بیشتر بر پایه پیشبینی رفتار رانندگان و عابران است. بهترین روش برای عبور از خیابان این است که آرام و بدون توقف حرکت کنید تا رانندگان بتوانند مسیر شما را تشخیص دهند.
10. رفتارهای خاص در ارتباطات روزمره
در ویتنام، مردم سعی میکنند مستقیماً به کسی "نه" نگویند، زیرا این کار ممکن است بیادبانه تلقی شود. در عوض، عباراتی مانند "باید فکر کنم" یا "شاید بعداً" را به کار میبرند. همچنین تماس فیزیکی زیاد، حتی بین دوستان، چندان رایج نیست.