عارف: برای حل مسائل کشور به مذاکره دل نبسته‌ایم

 جمعی از اعضای هیئت دولت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مسئولان عالی دستگاه قضائی و مسئولان برخی نهادها، ظهر امروز (سه‌شنبه) به‌مناسبت آغاز سال جدید با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار با اشاره به گفت‌و‌گو‌های عمان و مرور تجربه‌های گذشته مثل برجام تأکید کردند: «گفت‌و‌گو‌های عمان یکی از ده‌ها کار وزارت خارجه است. مسائل کشور رابه گفت‌و‌گو‌ها گره نزنیم. به گفت‌و‌گو‌ها نه به صورت افراطی خوشبین هستیم و نه به صورت افراطی بدبین. بالاخره کار و حرکتیست که تصمیم‌گیری شده و درقدم‌های اول هم خوب اجراشده. به طرف مقابل خیلی بدبینیم، اما به توانایی‌های خود خوش‌بینیم... مسائل کشور را به این گفت‌و‌گو‌ها گره نزنید. اشتباهی که در برجام کردیم اینجا تکرار نشود. در دوران برجام، کشور را شرطی کردیم و همه چیز را منوط کردیم به پیشرفت مذاکرات. سرمایه‌گذار وقتی می‌بیند که کشور منوط به مذاکره است، سرمایه‌گذاری نمی‌کند...»

در حاشیه این دیدار محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور گفت‌وگویی درباره طرح‌ها و اقدامات دولت برای پیشبرد امور کشور علی‌الخصوص حل مشکلات اقتصادی در شرایط فعلی و ناظر به مذاکرات جاری داشت که به شرح زیر است:

جناب آقای عارف، یکی از نگرانی‌هایی که وجود دارد، تکرار تجربه‌ی خسارت‌بار گذشته در گره زدن مسائل کشور به مذاکرات و معطل کردن امور به این بهانه است؛ نکته‌ای که رهبر معظم انقلاب هم در دیدار امروز به آن اشاره کردند و نسبت به آن تذکر دادند. دولت در این زمینه چه رویکرد و تدابیری دارد؟

بسم الله الرّحمن الرّحیم. تشکر می‌کنم از این سؤالی که مطرح فرمودید. دولت چهاردهم از روز اول شروع به کار خود، در چارچوب سیاست‌های کلی و برنامه‌ی هفتم مسیر خودش را تنظیم کرده و رویکردش در مسئله‌ای که فرمودید، همان رویکردی است که حضرت آقا بار‌ها و بار‌ها در گذشته نیز تذکر داده‌اند؛ یعنی ربط ندادن مسائل بی‌ربط و اتخاذ حالت اعتقاد به تعامل با همه‌ی کشورها، به‌استثنای رژیم صهیونیستی، در شرایط مناسب و در شرایطی که ما دست برتر داریم و از موضع تعامل و مفهوم واقعی مذاکره بتوانیم مذاکره کنیم، مذاکره کنیم؛ و نظام ما، فرهنگ حاکم بر نظام ما همین است؛ اهل مذاکره و گفت‌و‌گو هستیم، اما در شرایط مناسب و متعادل.

راهبرد ما در مسائل کشور این است که نگاهمان به خارج از کشور نباید باشد، باید نگاهمان به داخل کشور باشد. حقیقتاً پتانسیل‌های بسیار برجسته‌ای در همه‌ی زمینه‌ها در کشور وجود دارد که کمتر از آنها استفاده کرده‌ایم. دلایل مختلفی هم دارد؛ یکی نگاه کوتاه‌مدتی است که معمولاً مسئولین دارند، می‌خواهند تا زمانی که در مسئولیت هستند به یک نتیجه برسند و کار درازمدت را رها می‌کنند.

در دولت چهاردهم، ما این نگاه را داریم که در محوریت کار‌ها مردم حضور دارند. تأمین منابع هم بر عهده مردم است؛ الان شما به عنوان نمونه «نهضت ساخت مدرسه» را نگاه کنید؛ جزو راهبرد دولت است و مجری طرح، خود آقای دکتر پزشکیان هستند، کار مال مردم است، مردم انجام می‌دهند و ما کمک می‌کنیم، تسهیل‌گری می‌کنیم؛ بنابراین نه‌تنها به این مذاکره، بلکه به هیچ رابطه‌ی خاصی با هیچ کشوری دل نبسته‌ایم، اگرچه با فرض اینکه با همه‌ی کشورها، همه‌ی کشور‌هایی که علاقه‌مند به رابطه با ما هستند، با اولویت‌هایی که داریم -کشور‌های همسایه، کشور‌های آفریقایی، کشور‌های بزرگی که در اقتصاد در قاره‌ی کهن برجستگی و تجربه‌ی موفقی دارند- تعامل داشته باشیم.

بنابراین، موضع ما همان است که آقا امروز فرمودند، و خوشبختانه یک روند مذاکره‌ای که با آمریکا داریم، دارد جلو می‌رود؛ به‌صورت غیرمستقیم. امیدوار هستیم که در نهایت، آن‌چه که نفع نظام مقدس جمهوری اسلامی است و خیر و صلاح کشور و مردم است، در این مذاکرات حاصل شود.

 به نظر می‌رسد که برخی، حالا با انگیزه‌های مختلف، سعی دارند نوعی خوش‌بینی افراطی و رویا‌فروشی را در زمینه‌ی مذاکرات در جامعه القا کنند. به نظر شما، با این نوع خوش‌بینی افراطی که مطمئناً به نفع حتی مذاکره‌کنندگان و دولت هم نیست و انتظارات را به شکل نابجایی بالا می‌برد، چگونه باید مواجه شد؟

موضع ما این است که باید از افراط و تفریط پرهیز کرد. پیش‌داوری نباید بکنیم. نمی‌گوییم اظهار نظر نشود، اما باید اظهار نظری باشد که کمک‌کننده به مذاکرات باشد. حالا چه خوش‌بینی مفرط، چه بدبینی مفرط، هر دو بد است.

مذاکره‌کنندگان که به نمایندگی از نظام -نه دولت- در حال مذاکره هستند، باید حمایت شوند. اگر نقطه‌نظراتی هم هست باید با سازوکار‌ها و روش‌های مختلف در اختیار ایشان قرار بدهند. اینکه بعضی مسائل رسانه‌ای شود و تلقی بشود که ما خیلی اشتیاق داریم مذاکرات به نتیجه برسد و فردا همه‌ی مسائل حل شود، این‌گونه نیست.

ما الان کشور‌هایی داریم که هیچ مسئله‌ای با آمریکا ندارند، و می‌بینیم آمریکا چگونه با آنها برخورد می‌کند؛ بنابراین نباید یک خوش‌بینی مفرطی را در جامعه ایجاد کنیم که بعد، به هر نتیجه‌ای برسیم، باعث بدبینی مردم شود. مشکل ما این است که توقعات مردم را خیلی بالا می‌بریم، بعد اگر یک اقدام خوبی هم انجام دهیم، آن اقدام خوب نسبت به آن توقعات فاصله‌ی زیادی دارد.

پس الان نباید توقعات را بالا برد. نباید هم بدبین باشیم. نظام به این نتیجه رسیده است. بنابراین، بدبینی و بعضی مسائلی هم که مطرح می‌شود، به‌نظر من به صلاح مذاکره و مذاکره‌کنندگان نیست. باید مذاکره‌کنندگان پشتیبانی محکم داشته باشند، و نخبگان هم اگر نظری دارند، با شیوه‌های رایج و بالاخره ارتباطاتی که دارند، بتوانند نقطه‌نظراتشان را به مذاکره‌کنندگان و دولت منعکس کنند.