عارف: صداقت در بیان مواضع، نفی تملق و طرد ریاکاری از منش امام بود/ امام سیاست صبرِ فعال را جایگزین صبرِ منفعلانه کرد؛ امروز به این سیاست نیاز داریم

محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور در اجلاس کنشگران حوزه امام خمینی «در مسیر آفتاب»، با بیان امام و عدالت اجتماعی از شعار تا ساختار گفت: امام خمینی عدالت را تنها یک شعار سیاسی نمی‌دانست، بلکه آن را بنیاد مشروعیت حکومت دینی می‌دانست.

 وی افزود: در آثار و مواضع ایشان فقر، تبعیض، محرومیت و فاصله طبقاتی از مظاهر ظلم هستند. نگاه او به مستضعفین صرفاً عاطفی یا تبلیغاتی نبود. نگاه امام به مستضعفین راهبردی برای نجات انسان و نظام تلقی می‌شد.

معاون اول رئیس جمهور تصریح کرد: سیاست‌های ناظر به تشکیل کمیته امداد، جهاد سازندگی و بنیاد مستضعفان ریشه در همین فلسفه عدالتگرای امام دارد.

عارف با بیان سرفصل دیگر از سخنرانی خود مبنی بر «امام در جهان اسلام امت محوری فراتر از ملی‌گرایی»، گفت: نگاه امام به جهان اسلام ریشه در عمق فکری وحدت اسلامی داشت. ایشان‌از امت سخن می‌گفت و نه صرفاً ملت؛ امام برای قدس، کشمیر، بوسنی، لبنان و هر نقطه‌ای که مسلمانان در رنج بودند نگران بود.

معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: امام نظام بین الملل را از زاویه مظلوم و مستکبری‌ دید و نه زاویه شرق و غرب؛ این نگاه امت محور امروز می‌تواند در برابر موج اسلام هراسی هویت ساز باشد.

وی با بیان سرفصل دیگر در سخنرانی خود مبنی بر «امام نظریه‌پرداز و صبر در سیاست»، گفت: در کنار شور انقلابی، امام خمینی هنر صبر انقلابی را نیز داشت. از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۶ سیاست صبر فعال را در پیش گرفت؛ نه منفعل بود و نه شتابزده، این نگاه امروز برای ما که امروز درگیر سیاست‌ورزی‌های هیجانی هستیم، درسی بنیادی است. سیاست در نگاه امام، باطنی صبور و ظاهری جسور دارد. تعادلی میان عقل و ایمان، میان تاکتیک و استقامت.

معاون اول رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به «امام اخلاق سیاسی، توکل و ایستادگی»، اظهار داشت: در زمانه‌ای که اخلاق در سیاست بیشتر به شعار شباهت دارد، امام خمینی سیاستمداری بود که صادقانه سخن می‌گفت. صریح موضع می‌گرفت و اهل معامله نبود.

عارف عنوان کرد: ساده زیستی، صداقت در بیان مواضع و نفی تملق و طرد ریاکاری بخشی از منش ایشان بود که باید امروز بازشناسی شود. اگر از اخلاق سیاسی امام سخن نگوییم، میراث فکری او را ناقص منتقل کرده‌ایم.

معاون اول رئیس جمهور در سرفصل دیگر از سخنان خود به عنوان «امام و مردم، رابطه‌ای عرفانی با توده‌ها»، اظهار کرد: در زمانه‌ای که سیاست‌ورزی معمولاً بر پایه عقلانیت ابزاری و و شیوه‌های تبلیغاتی شکل می‌گیرد، امام خمینی پیوندی از جنس اعتماد عمیق وجودی برقرار کرد. این ارتباط نه با ابزارهای رسمی یا حزبی بلکه بر اساس یک رابطه صادقانه و بی‌واسطه شکل گرفت. امام برخلاف تصور رهبران کاریزماتیک صرف، مظهر نوعی رابطه قدسی و معنوی با مردم بود. رابطه‌ای که در روز تاریخی ۱۲ بهمن ۵۷ و بدرقه میلیونی ۱۴ خرداد ۶۸ به وضوح و شکوه تمام به نمایش درآمد. پیوند بی‌واسطه بر زبان دل استوار بود و نه بر مناسبات سیاسی مرسوم.

وی ادامه داد: ظرفیتی که امروز باید به درستی فهمیده و برای نسل‌های آینده به زمان نوین بازخوانی شود. امروز اگر می‌خواهیم میراث امام را پاس بداریم، باید از روایت‌های تکراری عبور کنیم، باید امام را دوباره با زبان امروز و برای انسان امروز بخوانیم.

عارف تاکید کرد: ما وظیفه داریم تا امام را نه در تنها در قاب انقلاب بلکه در چشم انداز تمدن‌سازی نوین اسلامی باز تعریف کنیم. همین همایش که با نام کنشگران حوزه امام برگزار می‌شود، باید بسترساز چنین تعریفی باشد

وی خاطرنشان کرد: گفتگوهای عمیق، منصفانه و نوآورانه درباره شخصیت امام نه فقط به عنوان یک چهره تاریخی که به مثابه نقشه راه آینده دنیای اسلام خواهد بود
و چه افتخاری بالاتر از آنکه ما وارثان مکتبی هستیم که توان نوزایی دارد. [به شرط آنکه] اگر آن را خوب بشناسیم و درست تبیین کنیم و صادقانه منتقل کنیم.

معاون اول رئیس جمهور در ادامه اظهار: تاکید بر این نکته را ضروری می‌دانم که امروز وظیفه همه ما حفظ نظام جمهوری اسلامی و تقویت آن است، البته اگر احساس شود انحرافی در آن ایجاد شده است، باید با تذکر دادن یا دادن پیشنهاد اصلاحی، جلوی رفتن به سوی اهدافی که در انقلاب مبنای نداشته است، گرفته شود و به سوی اهدافی که در انقلاب اسلامی مبنا بود و از میراث ارزشمند امام است دفاع کنیم.

وی گفت: باید کنشگران حوزه امام خمینی درک جامع و دقیق از شخصیت و سلوک و بینش امام داشته باشند و با اشرافی ژرف و دقیق ابتکارات و سیره امام را به نسل جوان منتقل کنند. تاکید بر این نکته را لازم می‌دانم که نوجوانان و جوانان ما که در زمان امام زیست نکرده‌اند، باید توسط کنشگران حوزه امام و رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی با تفکر امام آشنا شوند که متأسفانه در این حوزه در سال‌های گذشته کم کاری‌هایی صورت گرفته است که باید به جد جبران شود.

رئیس جمهور گفت: نکته‌ای هم که تاکید می‌کنم این است که وظیفه کنشگران امام خمینی باید فراسرزمینی باشد، به ویژه دانشگاهیان باید در تبیین تفکر امام نقشه راهبردی داشته باشند، چرا که امام همواره به متفکران دانشگاهی احترام ویژه داشت و برای پیشرفت کشور تاکید می‌کرد که دانشگاهیان و روحانیون با حفظ هویت و پایگاه خود در کنار هم باشند و آینده را بسازند.