بازگشت بورس تهران: آیا رشد اخیر پایدار خواهد بود؟

بورس تهران پس از هفته‌ها افت و رکود، سرانجام در هفته جاری با بازدهی مثبت و رشد بیش از ۵ درصدی شاخص کل، بار دیگر به صدر جدول بازدهی بازارهای مالی بازگشت. این بازگشت در شرایطی رخ داد که بازار همچنان با خروج سنگین پول حقیقی، کاهش حجم معاملات و بی‌اعتمادی گسترده مواجه است. هم‌زمان، اقدامات حمایتی مانند عرضه اوراق تبعی و تزریق نقدینگی از سوی نهادهای مالی، نقش مؤثری در تغییر جهت کوتاه‌مدت بازار ایفا کرده‌اند. در آستانه هفته جدید، نگاه فعالان بازار به تحولات سیاسی، از جمله احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه و چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای دوخته شده است؛ عواملی که می‌توانند جهت حرکت بورس را در روزهای آینده تعیین کنند.

وضعیت بازار بورس در هفته سوم تیر ۱۴۰۴

در هفته سوم تیر ۱۴۰۴، بازار بورس تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تحولات سیاسی، عرضه اوراق تبعی و سیاست‌های حمایتی، مسیر مثبتی را تجربه کرد. شاخص کل بورس از سطح ۲ میلیون و ۶۳۷ هزار واحدی در ابتدای هفته، با رشدی حدود ۱۲۴ هزار واحدی، به ارتفاع ۲ میلیون و ۷۶۱ هزار واحدی رسید. شاخص هم‌وزن نیز به سطح ۸۳۲ هزار و ۷۵۶ واحدی صعود کرد که نشان‌دهنده رشد نسبی آن است.
با این حال، نکته قابل توجه در این هفته، ادامه خروج پول حقیقی از بازار بود. بالغ بر ۳۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شد که نشان‌دهنده بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران نسبت به پایداری این رشد است. در همین حال، صندوق‌های درآمد ثابت و طلا میزبان ورود سرمایه قابل توجهی بودند که بیانگر نگاه محتاطانه فعالان بازار است.
اقداماتی نظیر آغاز عرضه اوراق تبعی برای پرتفوی‌های بالای ۵۰۰ میلیون تومان و وعده‌های تزریق نقدینگی از سوی صندوق‌های توسعه و تثبیت بازار، در راستای کاهش فشار فروش و حمایت از شاخص‌ها انجام شد. این اقدامات توانستند تا حدی روند عرضه‌ها را کنترل کرده و شاخص را به مدار صعودی بازگردانند.

مکانیسم ماشه چه تأثیری بر بازار سرمایه خواهد داشت؟

یکی از مهم‌ترین ریسک‌های پیش‌روی بازار سرمایه در این روزها، تحولات سیاسی به‌ویژه در حوزه سیاست خارجی است. فعال‌سازی احتمالی "مکانیسم ماشه" توسط آلمان یا دیگر کشورهای اروپایی، می‌تواند فضای سیاسی کشور را تحت تأثیر قرار دهد و پیامدهای جدی برای اقتصاد و بازار سرمایه به همراه داشته باشد.
این مکانیسم در صورت اجرایی شدن، می‌تواند به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران منجر شود و چشم‌انداز اقتصادی کشور را تیره کند. در چنین حالتی، انتظارات تورمی افزایش یافته و بازارهای مالی از جمله بورس با فشار فروش بیشتری روبه‌رو خواهند شد. این موضوع به‌ویژه بر صنایع صادرات‌محور مانند پتروشیمی، فلزات و نفتی‌ها تأثیرگذار خواهد بود.
از سوی دیگر، در صورتی که روند مذاکرات هسته‌ای به سمت کاهش تنش‌ها و احیای توافقات بین‌المللی حرکت کند، می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه به آرامش برسد و روند ورود سرمایه دوباره احیا شود. در حال حاضر، بخش زیادی از رفتار سرمایه‌گذاران تحت تأثیر مستقیم اخبار سیاسی است.

پیش‌بینی بازار بورس در هفته چهارم تیر ۱۴۰۴

با توجه به روند معاملات هفته گذشته و عوامل سیاسی و اقتصادی مؤثر، پیش‌بینی می‌شود بازار بورس در هفته چهارم تیر ۱۴۰۴، به‌ویژه در روز شنبه ۲۸ تیر، فضایی متعادل با نوسانات محدود را تجربه کند. کارشناسان بازار معتقدند که در صورت نبود اخبار منفی غیرمنتظره، دامنه نوسان شاخص کل در محدوده مثبت یک تا دو درصد خواهد بود.
ادامه عرضه اوراق تبعی برای بیمه سهامداران خرد، تا پایان تیرماه، از مهم‌ترین محرک‌های اعتمادسازی در روزهای پیش رو است. این اوراق برای پرتفوی‌های زیر ۵۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده و هدف آن، کاهش ریسک و اطمینان‌بخشی به سهامداران حقیقی است.
همچنین، صنایع خاصی مانند خودروسازی و پتروشیمی ممکن است مورد توجه بیشتری قرار گیرند. واگذاری سهام شرکت‌هایی مانند خساپا و وساپا، در پی تأیید شورای سران قوا، می‌تواند موجب تحرک در این گروه‌ها شود. با این حال، حجم پایین معاملات و ادامه خروج نقدینگی از بازار نشان می‌دهد که بازار هنوز با احتیاط و شک و تردید روبه‌رو است.