نقش خریداران در بازار مسکن: غیبت یا کمبود؟

در حالی که فصل جابجایی و خریدوفروش مسکن به میانه راه رسیده، بازار مسکن در رکودی عمیق و وضعیتی بسیار مبهم به سر میبرد. این شرایطی است که جنگ ایران و اسرائیل به بازار مسکن تحمیل کرده و در وضعیتی که آمار دقیق و شفافی نیز در این زمینه در دسترس نیست، چشمانداز بازار املاک را تحتالشعاع قرار داده است.
در این بین، سامانههای رسمی ثبت قراردادها نیز دادههای قابل اتکا ارائه نمیدهند. اما آیا چنین وضعیتی پایدار است، یا نشانهای از تغییر و بهبود در بازار مسکن دیده خواهد شد؟
بازار مسکن یکی از عمیقترین دورههای رکود را تجربه میکند
داوود بیگینژاد، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران تصریح کرد: «در حال حاضر یکی از عمیقترین رکودهایی را تجربه میکنیم که ممکن بود در موضوع خرید و فروش مسکن ببینیم. متاسفانه باید بگویم که شاهد کمترین تحرک مالی میان خریدار و فروشنده بودیم و بازار از حضور خریداران تهی شده است.»
وی افزود: «در چنین شرایطی، اگر کسی قصد داشته باشد ملک خود را بفروشد، باید شرایط را بهگونهای تنظیم کند که برای خریداران قابل پذیرش باشد. بنابراین تا این لحظه، ما آمار و تعداد قابل قبولی از تعداد معاملات بازار مسکن نداریم.»
وضعیت معاملات مسکن در هیچ یک از مناطق تهران سبز نیست!
بیگینژاد درباره سطح رکود در مناطق مختلف تهران بیان داشت: «این وضعیت، به تمام مناطق تهران تسری پیدا کرده است. یعنی چه در مناطق شمالی و چه در مناطق جنوبی پایتخت، همه دچار رکود شدهاند.»
وی در ادامه اضافه کرد: «در حال حاضر نمیتوانیم حتی یک منطقه را سبز اعلام کنیم. اکثر مناطق از نظر تعداد معاملات در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار دارند. این آمار و اطلاعات، گواه و تاییدکننده آن است که شرایط از نظر قراردادها و درآمدها برای همکارانمان بسیار سخت شده است.»
تعداد قراردادهای اجاره بسیار اندک است
بیگینژاد درباره وضعیت بازار اجارهبها توضیح داد: «در مورد بازار اجاره نیز باید عرض کنم که شرایط مثل سالهای گذشته نیست. سال قبل هنوز تعدادی مستاجر بودند که وارد بازار میشدند و میتوانستند جابهجا شوند، اما امسال تا این لحظه چنین اتفاقی رخ نداده است.»
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران در ادامه تاکید کرد که تعداد قراردادهای اجارهای که از سوی مشاوران املاک گزارش میشود، بسیار اندک است.
سامانهای وجود ندارد که میزان معاملات مسکن را نشان دهد
بیگینژاد درباره دلایل نبود آمار و اطلاعات از بازار مسکن توضیح داد: «نکته قابل توجه و مشکل اصلی این است که ما دیگر سامانهای در اختیار نداریم که بتواند آمار یا اطلاعات دقیقی از قراردادهای ثبت شده ارائه دهد. بنابراین نمیتوانیم بهطور دقیق عنوان کنیم که در کدام منطقه، چه تعداد قراردادی ثبت شده است.»
وی افزود: «این خاموشی در ارائه اطلاعات و بیخبری از تعداد قراردادها و نحوه توافقها، متاسفانه مزید بر علت و باعث شده بازار در وضعیت مبهمی قرار بگیرد. ما واقعا نمیدانیم چه تعداد قرارداد و با چه مبالغی بسته میشود.»
سامانههای کاتب و خودنویس آمار دقیقی از قراردادها ارائه نکردهاند
این مقام صنفی در ادامه اضافه کرد: «حتی نگارش قراردادهای اجاره هم میان همکاران ما در وضعیت مطلوب و نرمالی نیست. از طریق سامانههایی مثل “کاتب” یا “خودنویس” هم تا این لحظه مشخص نیست چند قرارداد نوشته شده و این سامانهها تا کنون خروجی اعلام نکردند.»
وی ادامه داد: «در گذشته سامانهای به نام «املاک و مستغلات» وجود داشت که اطلاعات را کاملا شفاف در اختیار ما قرار میداد؛ ما میتوانستیم تعداد قراردادها و حتی مبالغ آنها را در هر منطقه استخراج کنیم. اما متاسفانه مدتهاست که چنین اتفاقی دیگر رخ نداده است.»
قیمتهای آگهی ملکی را نمیتوان مبنای تحلیل و قیمت بازار مسکن دانست
بیگینژاد درباره فایلهای آگهیشده در سایتها توضیح داد: «اشکالی که وجود دارد این است که متاسفانه بسیاری از کارشناسان صرفا با استناد به فایلهای آگهیشده و قیمتهایی که در این آگهیها ذکر میشود، اظهار نظر و تحلیل میکنند. اما این قیمتها، قیمتهایی هستند که دلخواه مالکان و فروشندگان است و چون هنوز به ثبت نهایی نرسیدهاند، نمیتوان آنها را مبنای تحلیل دقیق قرار داد.»
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران در ادامه تاکید کرد که تکیه بر قیمتهایی که در فایلهای آگهی ذکر شده، شاید کار صحیحی نباشد.
بیگینژاد در ادامه اظهار کرد: «قیمت آگهیها همان قیمت درخواستی مالک یا موجر است. اما در نهایت، کسی که باید این قیمت را بپذیرد، خریدار یا مستاجر است. از آنجا که سامانهها، خروجی مشخصی ارائه نمیدهند، ما عملا نمیدانیم چه اتفاقی افتاده و چه فایلی با چه قیمتی به نتیجه رسیده است.»
نمیتوان انتظار بازار مسکن پررونقی را تا پایان تابستان داشت
وی درباره وضعیت بازار مسکن تا پایان تابستان بیان کرد: «پیشبینی من این است که با توجه به تعداد اندک خریداران و مستاجران حاضر در بازار، نمیتوان انتظار داشت که بازار پررونق و پررفتوآمدی داشته باشیم. توجه بفرمایید که بسیاری از حرکتهای بازار را تقاضا تعیین میکند، اینکه بازار به کدام سمت برود، بستگی به حضور متقاضیان دارد.»
بیگینژاد در پایان اظهار کرد: «در اینجا باید بپذیریم، نهادهایی که تسهیلات در اختیار مردم قرار میدهند، باید بازنگری در عملکرد خود داشته باشند تا مردم بتوانند توانمندی خود را چه در زمینه خرید و چه در زمینه اجاره افزایش دهند. همچنین بانکها باید به تعهدات خود در خصوص ارائه تسهیلات مسکن عمل کنند.»