کارگزاری مفید چندی پیش در وبسایت خود از کسب "افتخار بین‌المللی" برای بازار سرمایه ایران توسط خود خبر داد و عنوان کرد که فدراسیون بورس‌های اروپایی و آسیایی مفید را به عنوان برترین کارگزار بورس انتخاب شده است. اما این ادعا تا چه اندازه صحت دارد و مفید آیا واقعا برترین کارگزار در منطقه آسیا و اروپا به حساب می‌آید.
بررسی یک ادعا: برترین کارگزار در لیگ فدراسیون بورس‌های اروپایی و آسیایی
کارگزاری مفید اعلام کرده که در رقابتی که با عنوان لیگ قهرمانان فدراسیون بورس‌های اروپایی و آسیا برگزار می‌شود، توانسته رتبه برتر را بدست آورد. اما آیا این لیگ شامل تمامی کارگزاری‌ها از تمامی کشورهای آسیایی و اروپایی می‌شود؟ خیر!
کارگزاری مفید در رقابتی بین شرکت‌کنندگان از کشورهای اروپای شرقی، آسیایی غربی و شمال آفریقا به این عنوان دست پیدا کرده است. در واقع طبق اعلام خود این کارگزاری،51 کارگزاری در بخش بازار سهام و 33 شرکت در بخش بازار بدهی مجموعاً از 15 کشور در این رقابت حاضر بودند. به غیر از ایران، کارگزاری‌های از کشورهای ازبکستان، ارمنستان، قزاقستان، بلاروس، اردن، یونان، کویت، رومانی، قبرس، مصر، عمان، عراق، سوریه و فلسطین در رقابت امسال شرکت داشته‌اند.
تنها با نگاه به نام کشورهای شرکت‌کننده می‌توان حدس زد که سطح رقابت لیگ قهرمانان فدراسیون بورس‌های اروپایی و آسیایی در چه اندازه بوده است. از همین رو جای تعجب نیست که نماینده‌ای از کشور ما برنده این رقابت شده باشد. از طرف دیگر حضور در رقابتی که در آن نامی از شرکت‌کنندگان قدر از کشورهای پیشرفته به چشم نمی‌خورد، چالش مهمی برای نمایندگان کشور ما به حساب نمی‌آید و طبیعتاً کسب عنوان در چنین رقابت سطح پایینی، نقطه‌ای برای افتخار نیست؛ به خصوص آنکه کارگزاری مفید در روزهای اخیر به شدت باعث عصبانیت سهامداران خود شده است.
اختلالات ادامه‌دار کارگزاری مفید
کارگزاری مفید به واسطه تبلیغات گسترده و حمایتی که از سمت سازمان بورس از آن شده توانسته سهامداران زیادی را به خود جذب کند. این یعنی در صورت بروز اختلال در سامانه‌های این کارگزاری، بخش بزرگی از سهامداران دچار مشکل خواهند شد و هرچه اختلال مدت بیشتری به طول بیانجامد، ضرر سهامداران بیشتر و احتمال مختل شدن کلی بازار بورس بالاتر می‌رود. موضوعی در این هفته به خوبی شاهد آن بودیم.
از روز شنبه 29 آذر 99 سامانه‌های کارگزاری مفید با اختلال مواجه شد و از همان دقایق اولیه بازگشایی بازار و با شروع معاملات امکان ثبت سفارش وجود نداشت. کارگزاری مفید بعدتر در اطلاعیه خود اعلام کرد که سامانه‌های معاملاتی این شرکت از ساعت 9:22 تا 10:20 دقیقه دچار اختلال محدود بود و پس از این زمان مشکل برطرف شد. البته این اختلال به گفته مفید محدود تنها در روز شنبه اتفاق نیفتاد.
روز یکشنبه 30 آذر 99 نیز دقیقا مشابه روز قبل امکان ثبت سفارش از طریق سامانه‌های کارگزاری مفید وجود نداشت و به فاصله یک روز سهامدارانی که از خدمات این شرکت استفاده می‌کنند باز هم در فعالیت خود دچار مشکل شدند. مفید یک بار دیگر در بیانیه‌ای اعلام کرد که این اختلالات محدود از ساعت 10:20 دقیقه برطرف شده است.
جای خالی فرهنگ عذرخواهی در سیاست‌های کارگزاری مفید
اختلالاتی که مفید که در تعبیر آنها از صفت "محدود" استفاده می‌کند حداقل در یک روز از این دو روز طبق ادعای خود شرکت 1 ساعت به طول انجامیده و این اختلال یک ساعته در بازار بورس ایران به معنای از دست رفتن یک سوم از بازار است. سهامدارانی در اعتراض به این قطعی‌ها عنوان کرده‌اند که سهمی را گران خریداری کرده‌اند و یا موفق به فروش سهمی نشده و ضرر کرده‌اند. در شرایطی که این سهامداران نقشی در ضرر متحمل شده نداشته‌اند در هر دو سر ماجرا، مفید که باعث و بانی این مشکل بوده، سهم کارمزد خود را از دو طرف فروشنده و خریدار دریافت کرده است. این به هیچ وجه منصافانه و عادلانه به نظر نمی‌رسد که کارگزاری از ضرری که خود به سهامدار وارد کرده، منفعت به دست آورد.
نکته مهم دیگر فرهنگ دلجویی و عذرخوایی از مشتری است که به نظر می‌رسد به طورکلی در جایی در سیاست‌های اداره کارگزاری مفید ندارد. این یک عرف در تمام نقاط جهان است که زمانیکه ارائه کننده سرویس که در ازای ارائه سرویس خود به مشتری از آن کسب درآمد می‌کند، نتواند به مشتریان خود به روال همیشگی خدمت رسانی کند، به نوعی از آنها دلجویی کند. این می‌تواند ارائه خدمات رسانی رایگان، سرویس با کارمزد پایین‌تر و در پایین‌تر سطح عذرخوایی کلامی و اظهار پشیمانی از ناتوانی در ارائه سرویس باشد.
کارگزاری مفید اما نه تنها درصد کارمزد خود از تمام معاملات سهامداران متضرر را در روزهای اختلال دریافت کرد، بلکه در هیچکدام از اطلاع‌رسانی‌های خود نه نشانه‌ای اظهار پشیمانی بروز داد و نه بابت مشکلات ایجاد شده و متحمل شدن ضرر به سهامداران از آنها عذرخواهی کرد. باید قبول کنیم که در هیچ نقطه از جهان نمی‌توان به چنین کارگزاری با این سطح از خدمات لقب برترین کارگزاری بورس را داد مگر در لیگ فدراسیون بورس‌های اروپایی و آسیایی!
کسب یک عنوان نه چندان ارزشمند در عرصه بین‌المللی در شرایطی که یک کارگزاری نتواند رضایت سهامداران خود را در داخل کشور بدست آورد و دائما موجبات ناراضایتی آنها را فراهم کند، یک موضوع بی‌اهمیت است. امید می‌رود که سازمان بورس و اوراق بهادار که در طول این سال‌ها با حمایت همه جانبه خود از مفید، شرایط را برای فعالیت این کارگزاری فراهم کرده و از مشکلاتی که این کارگزاری برای سهامداران ایجاد کرده و ضررهای وارد به سهامداران به واسطه اختلال در فعالیت مفید چشم‌پوشی کرده، در آینده‌ای نزدیک رویه خود را تغییر داده و با عدالت در جهت احقاق حقوق شهروندان ایران که با اعتماد به کارگزاری مفید، سرمایه‌های در گردش خود را زیر نظر آنها قرار داده‌اند گام بردارد.
