قدمگاه نیشابور

درایران بیش از 250 قدمگاه منسوب به پیغمبران، امامان وجود دارد و حداقل یک دهم قدمگاه‌ های ایران به نام امام علی بن موسی الرضا (ع) است. نیمی از قدمگاه‌های منسوب به آن حضرت در مسیر جاده ولایت قرار دارد و باقی در غیر آن راه است. قدمگاه‌ های ساخته شده در خارج از این جاده، اغلب به خاطر علاقه مردم  به خاندان رسول خدا (ص) می باشد. در این مقاله آس چارتر قصد دارد شما را با قدمت قدمگاه نیشابور آشنا کند. شما می توانید با تهیه بلیط چارترتهران مشهد از این زیارتگاه بازدید کنید.

زیارتگاه قدمگاه

زیارتگاه قدمگاه از جاهای دیدنی نیشابور در 24 کیلومتری شرق نیشابور واقع شده است. در این زیارتگاه قطعه ای از سنگ مربع سیاه وجود دارد که بر روی آن فرورفتگی از ردپای انسان دیده می شود. امروزه این سنگ در داخل مقبره ، به سمت قبله و در ارتفاع یک متری دیوار نصب شده است. به گفته برخی، این اثر روی سنگ رد پای حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) در طول سفر است. ساختمان زیارتگاه در سال 1020 هجری قمری به دستور شاه عباس صفوی و توسط شیخ بهایی طراحی شده است. زیارتگاه قدمگاه ، به عنوان یکی از دیدنی های نیشابور ، در دسامبر سال 1314 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه قدمگاه نیشابور

بنای کنونی قدمگاه، متعلق به سده یازدهم هجری قمری است که به دستور شاه عباس صفوی با گنبد فیروزه‌ ای رنگ در دو طبقه و به شکل هشت‌ گوش ساخته شده. گویا 60 سال بعد از ساخت بنا، زلزله‌ای آن را خراب می‌کند و شاه سلیمان صفوی دوباره آن را بازسازی میکند.در دوران ناصرالدین شاه قاجار نیز رسیدگی‌هایی به باغ قدمگاه شد و از سال 1350 این باغ ارزشمند تحت حفاظت ‌های خاص میراث فرهنگی قرار گرفت؛ حفاظت‌هایی که تا به امروز ادامه دارد. در قدمگاه آثار تاریخی دیگری غیر از باغ و بقعه آن وجود دارد که متعلق به دوره صفوی هستند. اگرچه ساختار اصلی باغ کنونی در دوران صفوی و به دستور شاه عباس اول احداث شد ولی در دوره‌‌های بعدی در زمان شاه سلیمان صفوی و همچنین در دوران ناصرالدین شاه قاجار تغییرات و مرمت هایی جهت حفاظت و بازسازی باغ صورت گرفت. آخرین باسازی آن در سال ۱۳۵۰ توسط سازمان حفاظت آثار شروع شده و تا به امروز نیز ادامه دارد و جالب است که بدانید باغ قدمگاه نیشابور در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. کوشک هشت ضلعی، در مرکز باغ واقع شده است و در ضلع شرقی بقعه نیز چهار طاق کوچکی واقع شده که از چشمه‎ ای جوشان محافظت می‎کند. روایت شده که آب آن به هنگام وضوی حضرت رضا (ع) جوشیده و جاری شده است و به همین جهت و به برکت قدوم حضرت، آن را چشمه حضرتی می‎نامند.

یادگار سفر امام رضا(ع)

قدمگاه امام رضا در واقع بزرگترین بنای یاد بود سفر امام رضا (ع) به نیشابور است. در اینجا چشمه ای وجود دارد که طبق روایات دینی ، بنا به خواست امام از زمین جوشیده و آب آن فوق العاده مطبوع است.  همچنین یک سنگ سیاه به عرض حدود 53 سانتی متر بر روی دیوار نصب شده است که در آن فرورفتگی دو پا دیده می شود.  مردم عادی معتقدند که امام رضا (ع) بر روی این سنگ ایستاده و ردپایش بر روی آن افتاده است ، اما حقیقت این است که عاشقان وی به یاد عبور از نیشابور ، این نقش را بر روی سنگ تراشیده اند.آس چارتر این امکان  را به شما می دهد تا کمتر از سه دقیقه بتوانید بلیط هواپیما چارتر خود را رزرو کنید.

جزئیات بنای قدمگاه نیشابور

این آثار شامل دو کاروانسرا، آب انبار، چاپارخانه، و گرمابه بودند که از دوره شاه عباس اول به بعد ساخته شدند، اما کاروانسرای دوره شاه عباس و چاپارخانه از میان رفته ‌اند و آنچه اکنون باقی است یک کاروانسرا و یک گرمابه است.همچنین دو روستایی که کنار باغ قدمگاه قرار دارند، فضایی تاریخی را تداعی می‌کنند. بالاده یا قلعه بالا در شمال غرب و مشرف به آن جای گرفته و پایین‌ ده یا قلعه پایین نیز در سمت شمال شرقی باغ قرار دارد. جالب آن که در بالا‌ده بقایای دیواره زیبای قلعه قدیمی همچنان به چشم می‌آید.

باغ قدمگاه نیشابور

این باغ دل ‌نواز به اندازه ی  ۲۴ کیلومتر قبل از عبور از دروازۀ شهر نیشابور قرار گرفته است. در سفر به شهر نیشابور پیش از رسیدن به شهر می‌توانید وارد باغ قدمگاه شوید و از جریان حیات در این باغ فرح‌ بخش لذت ببرید. قدمگاه امام رضا نیشابور که در درون باغ زیبایی قرار گرفته است، به یک جاذبه تفریحی نیز تبدیل گشته است. نحوه ی جریان آب در این باغ شبیه به باغ های دیگر ایران است با این تفاوت که چشمه ای متبرکه در باغ می جوشد. این باغ با استفاده از دو قنات آبیاری می شود. در زمان ساخت این بنا سیستم آبرسانی خاصی در نظر گرفته نشده است چون نهرهای زیادی آن را آبیاری می کردند و نیاز به آبیاری مصنوعی نبود. . باغ قدمگاه و همچنین شهر نیشابور گنجینه‌ای از تاریخ ایران زمین به شمار می‌رود و به عنوان یکی از ناب ‌ترین مقاصد سفر شناخته می‌شود.برای بازدید از این باغ زیبا کافی است در اولین فرصت به دست آمده بلیط هواپیما اصفهان مشهد را تهیه کنید و راهی سفر شوید.

جایگاه تاریخی قدمگاه امام رضا

اهمیت تاریخی و مذهبی قدمگاه که از جاهای تاریخی نیشابور محسوب می شود فراتر از وجود چشمه ها و صخره هاست. امام هشتم (ع) که از مدینه به مرو در حرکت بود ، در نیشابور که یکی از پرجمعیت ترین و آبادترین شهرهای خراسان بود ، توقف کرد و به دلیل حضور گسترده شیعیان درخراسان و نیشابور، مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفته است. در اینجا امام رضا (ع) یکی از مشهورترین احادیث شیعه را برای مردم قرائت کردند؛ در حالی که بسیاری از کاتبان در حال نوشتن بودند.مضمون حدیث که امام آن را سلسله‌ وار از پدران خود شنیده، چنین است: «رسول خدا فرمود: جبرئیل برایم گفت که از خداوند تعالی شنیدم: کلمه لااله‌الاالله وارد پناهگاه من شده و کسی که در پناهگاه من باشد از عذابم در امان است.» از آنجا که سلسله راویان این حدیث همگی امامان معصوم هستند، به حدیث «سلسله الذهب» (زنجیره طلا ) معروف است.

موقعیت قدمگاه

قدمگاه حد فاصل بین شهر مشهد و شهر نیشابور واقع شده است. در واقع اگر مشتاق هستید این زیارتگاه و باغ قدمگاه را از نزدیک ببینید لازم است از سمت شهر مشهد به طرف شهر نیشابور سفر کنید و پیش از رسیدن به شهر نیشابور به باغ قدمگاه وارد شوید. این باغ دلگشا در زمان حکومت شاه عباس اول بنا شده است. در ابتدای احداث این باغ از سوی شاه عباس فرمان کاشت ۲۸ درخت کاج صادر شد. درختانی که از آن زمان تا به امروز زیسته‌ اند و سبب شده‌ اند زمینی خالی و خاکی تبدیل شود به سیاحت‌ گاه و زیارتگاهی محبوب و تماشایی که هر سال در فصل‌های مختلف به میزبانی از مهمانانی بسیار می‌پردازد. قدمگاه نیشابور یکی ازقدمگاه‌های مذهبی به حساب می‌آید و به همین دلیل امروزه به یکی از جاهای دیدنی شهر نیشابور تبدیل شده است و سالانه افراد بسیاری برای بازدید از این مکان به نیشابور سفر می‌کنند.