تأثیر آنتی بیوتیک برای عفونت بدن به چه صورت است؟
آنتیبیوتیکها داروهایی هستند که به توقف عفونتهای ناشی از باکتری کمک میکنند. آنها این کار را با نابود کردن باکتریها و جلوگیری از تولیدمثل آنها انجام میدهند.
آنتی بیوتیک چیست؟
کلمه آنتی بیوتیک به معنای «ضد زندگی» است. هر دارویی که میکروبهای بدن شما را از بین ببرد، از نظر فنی آنتی بیوتیک محسوب میشود. اما بیشتر مردم وقتی در مورد دارویی صحبت میکنند که برای نابودی باکتریها به کار میرود این کلمه را به کار میبرند.
قبل از اینکه دانشمندان برای اولین بار آنتی بیوتیکها را در دهه 1920 کشف کنند، بسیاری از مردم به دلیل عفونتهای باکتریایی جزئی مانند گلودرد میمردند. در این برهه زمانی جراحیها نیز خطرناکتر بودند. اما پس از عرضه آنتیبیوتیکها در دهه 1940، امید به زندگی افزایش یافت، خطرات ناشی از جراحیها کمتر شد و مردم بیشتری توانستند از عفونتهایی که قبلاً مرگبار بود جان سالم بهدر ببرند.
آنتیبیوتیکها چگونه عمل میکنند؟
بیشتر باکتریهایی که در بدن شما زندگی میکنند، بیضرر هستند. برخی از آنها حتی برای شما مفید هستند. با این حال، باکتریها میتوانند تقریباً هر اندامی را آلوده کنند. خوشبختانه، آنتی بیوتیکها معمولا از این اتفاق جلوگیری میکنند. عفونتهایی که با آنتی بیوتیک قابل درمان هستند عبارتند از:
- برخی از عفونتهای گوش و سینوس
- عفونتهای دندانی
- عفونتهای پوستی
- مننژیت (تورم مغز و نخاع)
- گلودرد استرپتوکوکی
- عفونت مثانه و کلیه
- پنومونیهای باکتریایی
- سیاه سرفه
فقط عفونتهای باکتریایی را میتوان با آنتی بیوتیک از بین برد. سرماخوردگی، آنفولانزا، برخی عفونتهای برونشیت و بیشتر گلودردها همگی توسط ویروسها ایجاد میشوند وآنتی بیوتیک برای درمان آنها کارایی ندارد. به همین دلیل شما باید تا برطرف شدن این بیماری ها صبر کنید یا از داروهای ضد ویروسی برای خلاصشدن از شر آنها استفاده کنید.
برخی اوقات مشخص نیست که عفونتها ویروسی هستند یا باکتریایی. به همین دلیل پزشکان قبل از تصمیمگیری برای درمان متناسب، آزمایشاتی را انجام میدهند. برخی آنتی بیوتیکها روی طیف گستردهای از باکتریها اثر میگذارند. اما برخی دیگر فقط باکتریهای خاص را هدف قرار میدهند.
اثرات جانبی استفاده از آنتی بیوتیک
از آنجایی که روده انسان مملو از باکتریهای مفید و مضر است، آنتی بیوتیکها در حالی که مشغول درمان عفونت هستند، بر سیستم گوارش تأثیر میگذارند و عوارض مختلفی را پدید میآورند.
استفراغ، حالت تهوع، اسهال، نفخ یا سوء هاضمه، درد شکم و از دست دادن اشتها از عوارض جانبی رایج آنتی بیوتیکها هستند. این علائم میتواند به این معنی باشد که شما به آنتیبیوتیکی که مصرف کردهاید، حساسیت دارید. بنابراین اگر با این علائم مواجه شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که اگر از قرصهای ضدبارداری استفاده میکنید، احتمال دارد که آنتیبیوتیکها عملکرد این قرصها را دچار اختلال کنند. بنابراین با پزشک خود در مورد اینکه آیا روشهای جایگزین کنترل بارداری میتواند ایده خوبی باشد یا خیر، صحبت کنید.
مقاومت آنتی بیوتیکی
زمانی که آنتی بیوتیکها با دقت و ایمن استفاده شوند، ابزاری قدرتمند برای مبارزه با میکروبها هستند. اما گاهی مصرف آنتی بیوتیکها ضروری نیست. استفاده بیش از حد این نوع دارو منجر به مقاومت آنتیباکتریال میشود. باکتریها با گذشت زمان سازگار میشوند و به «سوپر باکتری» یا «ابر میکروب» تبدیل میشوند. آنها طوری تغییر میکنند که آنتی بیوتیکها دیگر روی آنها اثر نخواهند داشت.در این حالت، باکتریها تبدیل به تهدید بزرگی میشوند، زیرا هیچ دارویی برای نابودی آنها وجود ندارد. بهترین راه برای کمک به کندشدن این فرایند استفاده درست و بهاندازه از آنتیبیوتیکها است.
توصیههایی برای مصرف بهاندازه آنتی بیوتیکها:
- به اندازه تجویز پزشک مصرف کنید.
- آنها را برای عفونت ویروسی مصرف نکنید.
- فقط در صورت تجویز پزشک مصرف کنید.
- آنها را مطابق دستور مصرف کنید.
- دوزها را نادیده نگیرید.
دانستنیهایی کاربردی در رابطه با باکتریها و آنتی بیوتیکها
آنتیبیوتیکها از جمله رایجترین داروهایی هستند که تجویز میشوند. با این حال، تا 50 درصد از تمام آنتیبیوتیکهای تجویزشده برای افراد غیرضروری هستند و به اندازهای که انتظار میرود مؤثر نخواهند بود.از طرف دیگر استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیکها مهمترین عاملی است که منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی میشود.
هر سال در ایالات متحده، حداقل 2 میلیون نفر بوسیله باکتریهایی که به یک یا چند آنتی بیوتیک مقاوم هستند، دچار عفونتهای جدی میشوند. حداقل 23000 نفر در سال در نتیجه مستقیم عفونتهای مقاوم به آنتی بیوتیک جان خود را از دست می دهند.
250000 نفر در سال برای درمان عفونتهای کلستریدیوم دیفیسیل (C. difficile) به مراقبتهای بیمارستانی نیاز دارند. درمان این عفونت بسیار دشوار است. استفاده از آنتی بیوتیکها دلیل اصلی ایجاد این بیماری بود. حداقل 14000 نفر هر سال در ایالات متحده بر اثر عفونت C. difficile جان خود را از دست میدهند؛ در حالی که بسیاری از این عفونتها قابل پیشگیری بودند.