محمدرضا عارف؛ از تحصیل در آمریکا تا معاون اولی دولت خاتمی و پزشکیان /نگاهی به کارنامه سیاسی آقای معاون اول

مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، پس از تحویل گرفتن دفتر رئیس جمهوری از محمد مخبر، محمدرضا عارف را به سمت معاون اول رئیس جمهور منصوب کرد. هر چند که برخی از چهره‌های سیاسی از احتمال معاون اولی عارف روایت می‌کردند اما برخی دیگر شانس علی طیب‌نیا را برای رسیدن به کرسی معاون اولی بیشتر می‌دانستند. با این حال، انتصاب عارف از سوی پزشکیان، مهر پایانی بر گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای زد. 

اما محمدرضا عارف کیست؟

محمدرضا عارف، فرزند حاج میرزا احمد عارف، از چهره‌های سرشناس و مذهبی یزد است که در سال ۱۳۳۰ متولد شد. 

وی در سال ۱۳۴۹ و بعد از اخذ دیپلم ریاضی، با قبولی در رشته مهندسی برق وارد دانشگاه تهران شد و در اواسط دهه ۵۰ و زمانی که 24 سال داشت، موفق به دریافت بورس شده و برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت؛ عارف در سال ۱۳۵۹ بعد از اخذ دکترای خود از دانشگاه استنفورد با معدل 4 از 4 در رشته برق و مخابرات به ایران بازگشت. بر اساس آنچه عصر ایران نوشته است؛ اصطلاح «شبکه‌های عارف» یادآور یایان نامه دکتری اوست. سیاهه مقالات علمی این استاد گروه برق دانشگاه صنعتی شریف در تارنمای رسمی دانشگاه ثبت شده است.

از جمله فعالیت های سیاسی عارف را در آن دوره می توان به حضور در انجمن اسلامی دانشجویان خارج از کشور اشاره کرد. 

همچنین محمدرضا عارف در سال ۱۳۶۰ به عنوان سرپرست شرکت مخابرات ایران انتخاب شد؛ بعدتر نیز در سمت‌هایی چون معاون طرح و توسعه‌ی شرکت مخابرات، معاون دانش‌جویی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، معاون آموزشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی و قائم‌مقام و معاون هماهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی فعالیت کرد. عارف در اوایل دهه ۷۰ به ریاست دانشگاه تهران انتخاب شد.

سمت‌های مهمی که در کارنامه عارف ثبت شده است

پس از پیروزی سید محمد خاتمی، در انتخابات سال ۱۳۷۶، او به عنوان وزیر پست، تلگراف و تلفن به کابینه دولت هفتم راه یافت و در سال ۱۳۷۹ به‌عنوان اولین رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و معاون رئیس‌جمهور منصوب شد. عارف در دولت دوم سید محمد خاتمی به سمت معاون اول رئیس‌جمهور ایران منصوب شد و تا پایان دولت هشتم در این سمت باقی ماند.

با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲، او با عبور از فیلتر شورای نگهبان، توانست با شعار «معیشت، منزلت و عقلانیت» به میدان رقابت کاندیداهای انتخابات راه پیدا کند اما در آخر با توصیه سید محمد خاتمی به نفع حسن روحانی از انتخابات کناره‌گیری کرد. 

عارف در انتخابات مجلس دهم در سال ۱۳۹۴، به عنوان سرلیست فهرست سی نفرهٔ «ائتلاف فراگیر اصلاح طلبان؛ گام دوم» در تهران، توانست با کسب ۱٬۶۰۸٬۹۲۶ رأی، در رتبهٔ اول تهران، وارد خانه ملت شود.