لاوروف با پیام ویژه ترامپ به ایران می‌آید؟

عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک در گفت وگو با اعتماد در نگاهی خوشبینانه به سفر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به تهران گفت:قطعا سفر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به تهران، بی ارتباط با تحولات اخیر در روابط ایران و امریکا نیست، چراکه باتوجه به رویدادهای مرتبط با جنگ اوکراین و نیز دیدار اخیر میان نمایندگان ترامپ و پوتین در ریاض، شرایط به گونه‌ای نیست که وزیر امور خارجه مسکو بخواهد برای مسائل معمول دوجانبه به سرعت راهی تهران شود، به ویژه آنکه طی روزهای اخیر، گفت‌وگوهای تلفنی میان دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین صورت گرفته و همزمان، مذاکراتی میان مارکو روبیو و سرگئی لاوروف در ریاض انجام شده است.

همچنین گزارش‌های اخیر حاکی از آن است که هم در تماس تلفنی میان پوتین و ترامپ و نیز دیدار میان مقامات روسی و ایالات‌متحده به روابط ایران و امریکا نیز اشاره‌هایی شده است، چنان‌که پس از تماس تلفنی پوتین با ترامپ، سخنگوی وزارت خارجه روسیه تایید کرد که در جریان این مکالمه، بحث‌هایی در رابطه با تهران مطرح شده است.

لذا در چنین شرایطی و باتوجه به محدودیت زمانی طرفین، سفر لاوروف به تهران که یک روزه خواهد بود با هدف تبادل نظر درباره همین موضوع انجام شد، به گونه‌ای که به نظر می‌رسد لاوروف قصد دارد پیش از دیدار آتی پوتین و ترامپ مواضع تهران را جویا شود تا بتواند آن را در جریان مذاکرات میان سران روسیه و امریکا مطرح کند. 

وی با اشاره به اظهارات اخیر پزشکیان مبنی بر آمادگی تهران برای ورود به گفت وگو با آمریکا به شرط کاهش فشارها،گفت: به نظر می‌رسد مسکو در تلاش است تا با دریافت دیدگاه‌های تهران، در گفت‌وگوهای آتی خود با مقامات امریکایی موضعی شفاف‌تر اتخاذ کند. اگرچه فرضیه ارسال پیام از سوی واشنگتن به تهران از طریق مسکو چندان محتمل به نظر نمی‌رسد، اما در صورت صحت این ادعا این پیام می‌تواند حول محور تعویق یا کاسته شدن از فشارهای تحمیلی ترامپ به ایران باشد، به ویژه آنکه برخی تحلیل‌ها حاکی از آن است که امریکا ممکن است در صورت آغاز روندی برای مذاکره، اجرای فوری بخشنامه‌ها و یادداشت اجرایی ترامپ درباره تشدید فشارها را به تعویق بیندازد.

فرجی راد افزود: اگر روسیه بتواند به عنوان میانجی میان تهران و واشنگتن عمل کند، می‌توان آن را تحولی مثبت ارزیابی کرد. به بیانی دیگر چنانچه این رایزنی‌ها به گشایش منجر شود، نه تنها می‌تواند زمینه ساز کاهش تنش‌ها باشد، بلکه احتمال بهبود نسبی شرایط اقتصادی ایران را نیز در پی خواهد داشت و در حداقلی‌ترین حالت ممکن سرعت تشدید مشکلات کنونی را کاهش خواهد داد.

وی درباره احتمال همسویی روسیه با آمریکا در صورت افزایش تنش ها میان تهران - واشنگتن، گفت: آنچه در دو هفته اخیر شاهد بودیم نشان می‌دهد که روسیه نه تنها در عرصه دیپلماتیک و اقتصادی، بلکه در رفع تحریم‌ها نیز به دستاوردهای مهمی رسیده است و این در نوع خود تحولی چشمگیر و غیرقابل باور در نوع تعامل میان واشنگتن و مسکو به است.

حال در چنین فضایی، بعید است که مسکو حاضر باشد منافع استراتژیک خود در روابط با واشنگتن را به خاطر ایران خطر بیندازد. به هر حال اگر تنش میان ایران و امریکا تشدید شود تهران نیز باید با هوشمندی کامل عمل کرده و منافع خود را به دقت رصد و تنظیم کند. حال اگر سفر احتمالی لاوروف به تهران بتواند زمینه یا روزنه‌ای بگشاید، نباید این فرصت را از دست داد؛ البته مشروط بر اینکه واشنگتن رویکرد خود را تغییر داده، چراکه ایران بارها تاکید کرده که به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست.