ایران تجارب فراوانی را در زمینه حکمرانی دیجیتال کسب کرده است

 محمدرضا عارف صبح امروز (سه شنبه) به وقت محلی در نشست روسای دولت‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا که با حضور روسای هیات‌های کشور‌های عضو اصلی، هیات ناظر و کشور‌های (مدعو۱+۸) در ایروان پایتخت ارمنستان برگزار شد، با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران از دو دهه پیش و به فراخور تحولات در عرصه فناوری تلاش نموده است تا حکمرانی دیجیتال را در سطوح مختلف به عنوان یکی از دستور کار‌های خود بگنجاند، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران با توجه به درخواست عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تمایل دارد مشارکت خود با کشور‌های عضو را در سطح دو جانبه و چند جانبه به شکلی نظام‌مند گسترش بخشد.

متن کامل سخنان دکتر عارف به این شرح است:

خانم‌ها و آقایان.

حضار گرامی.

سلام علیکم.

در ابتدا مایلم از میزبانی سخاوتمندانه کشور دوست و برادر جمهوری ارمنستان در طول این نشست تشکر و قدردانی نمایم. همچنین لازم است تأکید کنم که از حضور در میان شما و شرکت در این نشست ارزنده آن هم با چنین موضوع قابل توجهی بسیار خرسندم. فراهم آوردن بازار مشترک در چهار حوزه کالا، خدمات، سرمایه و کار به عنوان یکی از اهداف غایی اتحادیه اقتصادی اوراسیا مطرح شده است که از آنها به اختصار با عنوان «چهار آزادی» یاد می‌شود. اینها اهدافی است که در راهبرد ۲۰۲۵ اتحادیه گنجانده شده و در بیانیه سال گذشته نیز توسط کشور‌های عضو مورد تأکید مجدد قرار گرفته است؛ باید اذعان داشت که این چشم انداز فارغ از منافع اقتصادی و مادی که به ذهن متبادر می‌کند، از منظر فرهنگی و انسانی نیز بسیار دلپذیر و نویدبخش است.

عالیجنابان.

پیشرفت‌های فناورانه در دهه‌های اخیر به قدری سریع و گسترده بوده که انطباق با آن در همه حوزه‌های مختلف فعالیت انسانی مبدل به ضرورتی گریزناپذیر شده است. امروزه فناوری نقش تسهیل کننده‌ای در امور مختلف از ساده‌ترین امور فردی گرفته تا پیچیده‌ترین امور بین المللی بازی می‌کند و بازار نیز به عنوان یک امر اجتماعی از این قاعده مستثنی نیست. تجربه نشان داده است که فناوری به شکل قابل توجهی می‌تواند موجب بهبود عملکرد شده و جبران کننده برخی کاستی‌های ساختاری باشد. مایه خوشحالی است که اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز به نقش و اهمیت فناوری واقف بوده و بر همین اساس، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال را در زمره اهداف اصلی خود گنجانده است.

همانطور که به درستی در عنوان نشست حاضر مشاهده می‌شود، دیجیتالی شدن را باید تضمینی برای تحقق چهار آزادی مورد بحث دانست. از آنجا که راهگذر بین المللی شمال – جنوب را یکی از مزیت‌های محوری ایران برای اتحادیه اوراسیا می‌دانم، مایلم از ضرورت دیجیتالی شدن توسعه حمل و نقل و لجستیک به عنوان یکی از الزامات اساسی تحقق چهار آزادی مورد بحث مثال بزنم. همانطور که می‌دانید در تعاملات ترانزیتی، با فرض برداشته شدن همه موانع موجود اعم از تعرفه و گمرک و کنترل‌های مرزی، کماکان اگر روند‌های لجستیکی به شکلی سریع، چابک و بهینه انجام نپذیرد تبادل میان کشور‌های عضو یا دارای تأخیر خواهد بود و یا به صرفه تمام نخواهد شد. تقویت زیرساخت‌های موجود در کنار تکمیل و توسعه زیرساخت‌های جدید حتماً واجد اهمیت است و باید در دستور کار کشور‌ها قرار داشته باشد؛ اما اگر گسترده‌ترین شبکه زیرساختی نیز در این حوزه پدیدار شود، مدیریت صحیحی این شبکه نقشی تعیین کننده در برون داد عملیاتی آن خواهد داشت. بهره برداری صحیح از فناوری‌های جدید در عرصه مدیریت این شبکه ها، مهم و ضروری به شمار می‌رود.

در یک چنین چارچوبی است که باید از ضرورت دیجیتال سازی کریدور‌های حمل و نقل به مثابه رکنی اساسی در تحقق چهار آزادی مورد بحث صحبت کرد. جای خوشحالی است که اتحادیه اقتصادی اوراسیا با تصویب نقشه راه دیجیتال سازی حمل ریلی بار در تعاملات خود با چین و ازبکستان این مسئله را مورد توجه قرار داده است و اقدامات خوبی در این راستا در دست انجام است.

ما امیدواریم که این الگو در خصوص همکاری‌های چندجانبه ریلی میان جمهوری اسلامی ایران و اعضاء اتحادیه در راهگذر بین المللی شمال – جنوب نیز به وقوع پیوسته و عملیاتی شود. لازم است اعلام نمایم که ما آماده هر گونه همکاری در این خصوص هستیم.

حضار محترم.

یکی دیگر از جنبه‌های دیجیتالی سازی که می‌توان تضمین کننده تحقق چهار آزادی باشد، در سطح حاکمیت و دولت‌های عضو اتفاق می‌افتد و با حکمرانی دیجیتال در ارتباط است. حکمرانی دیجیتال در تصمیمات، رویه‌ها و خدمات دولتی موجب ارتقاء کیفیت و کاهش پیچیدگی و تأثیرات منفی عوامل انسانی می‌شود که این نتایج نقشی محوری در تضمین تحرک آزادانه سرمایه و نیروی کار میان کشور‌های عضو خواهند داشت.

در همین راستا لازم می‌دانم یادآور شوم که جمهوری اسلامی ایران از دو دهه پیش و به فراخور تحولات در عرصه فناوری تلاش نموده است تا حکمرانی دیجیتال را در سطوح مختلف به عنوان یکی از دستور کار‌های خود بگنجاند و از همین رو، تجارب فراوانی را در سطح ملی کسب نموده است که از آخرین تلاش‌ها در این خصوص می‌توان به طراحی سامانه جامع تجارت اشاره نمود. ما آماده ایم در هم افزایی میان دولت‌های عضو و بهره برداری از ظرفیت‌های موجود در بخش خصوصی هر کشور با موضوع حکمرانی دیجیتال فعالانه مشارکت نماییم.

در انتها لازم است تأکید کنم که جمهوری اسلامی ایران با توجه به درخواست عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تمایل دارد مشارکت خود با کشور‌های عضو را در سطح دو جانبه و چند جانبه به شکلی نظام‌مند گسترش بخشد و همکاری‌ها در حوزه اقتصاد دیجیتال قطعاً جایگاهی محوری در این عرصه خواهند داشت.

از بذل توجه و عنایت شما سپاسگزارم.