انتقاد رئیس جمهور از وضعیت نظام آموزشی

مسعود پزشکیان در اولین جلسه «شورای‌عالی آموزش و پرورش» در دولت چهاردهم، با بیان اینکه عمیقا معتقدم اگر نظام تعلیم و تربیت کشور اصلاح و عدالت آموزشی برقرار نشود، مملکت درست نخواهد شد، تصریح کرد: متاسفانه آموزش و پرورش تا کنون آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته و اقدامات انجام شده در زمینه تامین نیازمندی‌ها و ارتقای کمی و کیفی آن نیز، علاوه بر ناکافی بودن، عمدتا متوجه بخش سخت‌افزاری بوده و بخش نرم‌افزاری، نیروی انسانی، محتوا و روش‌های آموزشی به شدت مورد غفلت قرار گرفته است.

رئیس جمهور تلاش‌هایی را که امروز برای اصلاح برخی مشکلات فرهنگی و اجتماعی با روش‌های سخت‌افزاری صورت می‌گیرد، نتیجه همین غفلت برشمرد و افزود: گام اول در جبران این غفلت اصلاح و ارتقای زیرساخت‌های آموزشی کشور به خصوص در روش‌های آموزشی است. مسائلی نظیر کمبود مدارس از جمله مشکلاتی است که با هم‌افزایی ظرفیت‌های مردمی و اصلاح روابط بین‌بخشی در بخش‌های دولتی و حاکمیتی راحت‌تر می‌توان آنها را رفع کرد، اما مسئله اصلی اصلاح و ارتقای روش‌های تعلیم و تربیت است.

 پزشکیان با تاکید بر ضرورت تهیه یک گزارش دقیق از وضعیت فعلی آموزش و پرورش در همه ابعاد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، به تشریح نمونه‌هایی از روش‌های به‌روز و موثر آموزشی در دنیا پرداخت و اظهار داشت: صرف ایستادن معلم پای تخته و درس دادن به دانش‌آموزان، روشی است که امروز دیگر جوابگو نیست و باید با به کارگیری روش‌هایی که دانش‌آموزان را در فرآیند فراگیری دخیل می‌کند، علاوه بر آموزش دانش، مهارت‌های کارگروهی، احساس مسئولیت و حل مسئله، تهیه و ارائه گزارش، غلبه بر موانع و مشکلات، سازمان دادن ظرفیت‌های گروه برای حل مسئله و رقابت در فراگیری و ارائه آموزش‌ها را نیز به دانش‌آموزان یاد داد.

رئیس جمهور همچنین بر ضرورت و اهمیت به کارگیری دستاوردهای نوین ارتباطی و آموزشی، از تجهیزات آموزشی و ارتباطی گرفته تا هوش مصنوعی در ارتقای محتوا و روش‌های آموزشی تاکید کرد و گفت: اینکه صرفا و البته مدام، نوجوانان و جوانان را از دست گرفتن گوشی تلفن همراه و نظایر آن منع کنیم، قطعا رافع مشکل نیست و باید با روش‌های ایجابی، بخش تکمیلی آموزش در مدارس را در همین ابزارهای نوین ارتباطی طراحی و اجرا کنیم تا دانش‌آموز و حتی دانشجو، بخش آموزش در خارج از مدرسه را نیز به این شکل انجام دهد.

پزشکیان با بیان اینکه به کارگیری ابزارهای نوین ارتباطی و آموزشی می‌تواند به اجرای عدالت آموزشی در سراسر کشور کمک کند، دلیل عدم اجرای مطلوب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را فقدان مکانیسم آموزش متناسب با اهداف این سند دانست و خاطرنشان کرد: باید روش اجرای بخش‌های مختلف این سند با کمک کارشناسان به شکل دقیق تدوین و در میان دستگاه‌های مختلف مسئول اجرای تکالیف این سند، همدلی و هم‌افزایی ایجاد شود.

رئیس جمهور در ادامه با اشاره به اینکه امروز نظام آموزشی کشور نخبه پرورش می‌دهد، اما این جوانان نخبه انگیزه و علاقه‌ای برای ماندن در کشور و ساختن ایران ندارند و البته بستر مناسبی نیز برای حفظ آنها وجود ندارد، گفت: بخش قابل توجهی از این مسئله ناشی از نوع رفتار ما در ساختار اداره کشور است؛ فرزندان ایران آنچه را از ما می‌بینند، می‌آموزند، نه آنچه می‌شنوند. باید به شکل جدی به این مسئله توجه کنیم و آن را اساس اقدامات خود برای اصلاح نظام تربیتی و آموزشی کشور قرار دهیم تا بتوانیم نسلی تربیت کنیم که احساسش این باشد که این مملکت مال آنهاست و خودشان باید آن را آباد کنند.

ضرورت توجه جدی به مراکز تربیت معلم برای ارتقای توانمندی‌های معلمان، ایفای نقش هماهنگ کننده و کمک به اصلاح روابط بین بخشی برای اصلاح و ارتقای نظام آموزشی از سوی شورای‌عالی آموزش و پرورش و ضرورت رسیدن به یک نگاه و تعریف مشترک درباره چگونگی ارتقای بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تعلیم و تربیت در این شورا و تسری آن به دستگاه‌های مسئول از دیگر نکات مطرح شده از سوی رئیس جمهور در این جلسه بود.