قند طبیعی بدن چقدر باید باشد؟ میزان قند خون نرمال

میزان قند خون در بدن انسان بسیار حائز اهمیت است. قند خون، که به میزان گلوکز موجود در خون اشاره دارد، نقش مهمی در سلامت عمومی ایفا می‌کند. 

میزان قند خون نرمال بسته به شرایط مختلف بدن متفاوت است. به طور کلی:

• قند خون ناشتا (بعد از ۸ ساعت بدون غذا): بین ۷۰ تا ۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای افراد سالم.
• دو ساعت پس از غذا: کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای افراد سالم.
• قبل از خواب: معمولاً بین ۹۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر.

برای افراد مبتلا به دیابت، این مقادیر ممکن است کمی بالاتر باشد و باید با پزشک مشورت کنند تا محدوده مناسب برای آن‌ها تعیین شود. 

تغییرات در سطح قند خون می‌تواند تأثیرات گوناگونی بر بدن داشته باشد:

قند خون بالا (هیپرگلیسمی):

• افزایش ادرار: کلیه‌ها برای دفع قند اضافی، فعالیت بیشتری انجام می‌دهند که منجر به افزایش دفعات ادرار می‌شود.
• تشنگی مفرط: بدن برای دفع قند اضافه، آب بیشتری از بافت‌ها جذب می‌کند که موجب تشنگی شدید می‌شود.
• خشکی دهان و مشکلات لثه: کاهش ترشح بزاق و افزایش قند خون می‌تواند منجر به بروز عفونت‌های دهانی و مشکلات لثه شود.
• مشکلات پوستی: خشکی، خارش و ترک‌خوردگی پوست، به‌ویژه در نواحی دست و پا ممکن است مشاهده شود.
• آسیب به اعصاب (نوروپاتی): قند خون بالا می‌تواند به بافت‌های عصبی آسیب رسانده و باعث بی‌حسی یا درد شود.
• اختلالات بینایی: آسیب به رگ‌های خونی شبکیه می‌تواند کاهش دید یا حتی نابینایی را به همراه داشته باشد.
• خستگی: کاهش حساسیت به انسولین ممکن است منجر به کاهش انرژی سلولی گردد.

قند خون پایین (هیپوگلیسمی):

• خستگی و ضعف: کاهش گلوکز خون، انرژی بدن را کاهش می‌دهد.
• سرگیجه و گیجی: مغز برای عملکرد مناسب به گلوکز نیاز دارد و کمبود آن ممکن است باعث اختلالات شناختی شود.
• تعریق و لرزش: بدن در واکنش به افت قند خون، واکنش‌های فیزیکی از جمله تعریق و لرزش نشان می‌دهد.
• از دست دادن هوشیاری: در موارد شدید، هیپوگلیسمی می‌تواند به بیهوشی منجر شود.

آیا کربوهیدرات‌ها قند دارند؟

 کربوهیدرات و اهمیت مصرف آن برای بدن مقوله مهمی در زمینه تغذیه است. قند و کربوهیدرات‌ها ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، چرا که قندها نوعی کربوهیدرات محسوب می‌شوند. بنابراین، مصرف کربوهیدرات‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این ترکیبات به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: کربوهیدرات‌های ساده و کربوهیدرات‌های پیچیده.

• کربوهیدرات‌های ساده شامل قندهایی مانند گلوکز، فروکتوز و ساکارز هستند که به‌سرعت در بدن جذب شده و باعث افزایش ناگهانی قند خون می‌شوند. این نوع کربوهیدرات‌ها در غذاهای شیرین مانند شکر، عسل و برخی میوه‌ها یافت می‌شوند.
• کربوهیدرات‌های پیچیده از زنجیره‌های طولانی‌تری از مولکول‌های قند تشکیل شده‌اند که هضم و جذب آن‌ها زمان بیشتری می‌برد. این گروه انرژی پایدارتر و طولانی‌تری در اختیار بدن قرار می‌دهند و باعث افزایش کنترل‌شده‌ی قند خون می‌شوند.

بدن انسان، کربوهیدرات‌ها را به گلوکز تبدیل می‌کند که منبع اصلی انرژی برای سلول‌ها محسوب می‌شود. مصرف بیش از حد قندهای ساده می‌تواند به افزایش قند خون منجر شود که از عوارض قند بالا در بلندمدت می‌توان به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲ اشاره کرد.

منابع غذایی حاوی کربوهیدرات:

• غلات کامل: مانند برنج قهوه‌ای، جو دوسر و گندم کامل
• میوه‌ها: از جمله موز، سیب، پرتقال و انگور
• سبزیجات نشاسته‌ای: مانند سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین و ذرت
• حبوبات: از جمله عدس، نخود و لوبیا
• محصولات لبنی: مانند شیر و ماست (که حاوی لاکتوز، نوعی قند طبیعی هستند)

این مواد غذایی نه‌تنها تأمین‌کننده‌ی انرژی هستند، بلکه بسیاری از آن‌ها سرشار از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید نیز می‌باشند.

کدام یک بر گوارش غذا تأثیرگذارند؟

کربوهیدرات‌ها و قندها تأثیرات متفاوتی بر فرایند گوارش غذا دارند و هر یک نقش خاصی در عملکرد دستگاه گوارش ایفا می‌کنند.

قندها (کربوهیدرات‌های ساده):

• جذب سریع: قندهای ساده مانند گلوکز و فروکتوز بدون نیاز به هضم پیچیده، به‌سرعت در دستگاه گوارش جذب می‌شوند که این امر منجر به افزایش سریع قند خون می‌گردد.
• ایجاد مشکلات گوارشی: مصرف بیش از اندازه‌ی قندهای ساده می‌تواند موجب نفخ، اسهال یا سایر اختلالات گوارشی شود، به‌ویژه در افرادی که دچار عدم تحمل برخی قندها مانند فروکتوز هستند.

کربوهیدرات‌های پیچیده:

• هضم تدریجی: این نوع کربوهیدرات‌ها مانند نشاسته و فیبر به زمان بیشتری برای هضم نیاز دارند. این هضم تدریجی باعث آزادسازی پایدار انرژی و کمک به کنترل بهتر سطح قند خون می‌شود.
• نقش فیبر در سلامت گوارش: فیبر موجود در کربوهیدرات‌های پیچیده به حرکت بهتر مواد در روده کمک کرده، از یبوست جلوگیری می‌کند و زمینه‌ساز رشد باکتری‌های مفید روده است.

مقایسه تأثیرات:

قندهای ساده برای تامین سریع انرژی مناسب‌اند؛ با این‌حال، مصرف بیش از حد آن‌ها می‌تواند مشکلات گوارشی و افزایش ناگهانی قند خون را به‌دنبال داشته باشد. در مقابل، کربوهیدرات‌های پیچیده به‌دلیل نقش مثبت در گوارش و کنترل قند خون، گزینه‌ی سالم‌تری برای مصرف روزانه محسوب می‌شوند.