دومینوی سقوط آزاد بورس/ روز خونین نمادها و خروج بی‌سابقه نقدینگی

بازار سرمایه ایران برای سومین روز متوالی با شوک منفی مواجه شد. شاخص کل بورس تهران با کاهش ۵۶،۳۵۳ واحدی به ۲،۷۸۸،۳۹۰ واحد رسید و شاخص هم‌وزن نیز ۱۷،۷۸۰ واحد افت کرد. ۹۶ درصد از نماد‌ها (۸۴۱ نماد) در منطقه منفی معامله شدند و تنها ۳۱ نماد مثبت بودند. حجم معاملات خرد به ۴۹.۹ میلیارد سهم و ارزش معاملات به ۸.۶ هزار میلیارد تومان رسید، اما نکته هشداردهنده، خروج عجیب پول حقیقی از بازار بود.

خروج بی‌سابقه نقدینگی از بازار

یکی از نگران‌کننده‌ترین آمار‌های امروز، خروج ۵ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومانی پول حقیقی از بازار بود. این رقم که نسبت به روز‌های گذشته افزایش چشمگیری داشته، نشان‌دهنده بی‌اعتمادی شدید سرمایه‌گذاران خرد به آینده بازار است. بررسی آمار‌ها حاکی از آن است که سرانه فروش حقیقی با ۸۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، بیش از سه برابر سرانه خرید با ۲۵ میلیون تومان بوده است.

صفوف سنگین فروش و غیبت خریداران

وضعیت سفارشات خرید و فروش امروز به وضوح نشان‌دهنده تسلط کامل فروشندگان بر بازار بود. ارزش سفارشات فروش به رقم بی‌سابقه ۲۷ هزار و ۹۴۲ میلیارد تومان رسید، در حالی که ارزش سفارشات خرید تنها ۲۸۳ میلیارد تومان بود. این یعنی به ازای هر تومانی که خریداران حاضر به سرمایه‌گذاری بودند، ۱۰۰ تومان فشار فروش وجود داشت.

گروه‌های پیشتاز در ریزش

در میان گروه‌های مختلف بورسی، فلزات اساسی، خودرویی و شیمیایی بیشترین آسیب را دیدند. این گروه‌ها که از شاخص‌ساز‌های اصلی بازار محسوب می‌شوند، سهم عمده‌ای در کاهش شاخص کل داشتند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز با خروج یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی از بازار، به این روند نزولی دامن زدند.

ریشه‌یابی بحران

کارشناسان معتقدند این ریزش شدید صرفاً ناشی از عوامل اقتصادی نیست. به نظر می‌رسد ترکیبی از ابهامات سیاسی نظیر ابهام درباره تداوم آتش‌بس با اسرائیل و برهم خوردن کامل مذاکرات میان ایران و آمریکا، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن سوق داده است. همچنین عدم واکنش به‌موقع سازمان بورس و دولت به ریزش‌های اخیر، بر دامنه بی‌اعتمادی افزوده است.

راهکار‌های پیش رو

در کوتاه‌مدت، نیاز به اقدامات فوری احساس می‌شود. تزریق نقدینگی توسط صندوق توسعه بازار، تعلیق موقت دامنه نوسان برای نماد‌های شاخص‌ساز و برگزاری جلسات فوری با مدیران شرکت‌های بزرگ می‌تواند تا حدی از فشار فروش بکاهد. همچنین اتخاذ تصمیماتی مانند معافیت مالیاتی برای خریداران بلندمدت یا کاهش کارمزد معاملات می‌تواند شیب سقوط بازار را کمی کاهش دهد.

آینده بازار و استراتژی سهامداران

اگرچه وضعیت کنونی بازار نگران‌کننده است، اما تاریخچه بورس تهران نشان داده که این چنین دوره‌هایی همواره مقدمه رشد‌های آینده بوده‌اند. آنچه در حال حاضر اهمیت دارد، عزم جدی مسئولان برای اجرای راهکار‌های عملی و حفظ آرامش سرمایه‌گذاران است. سرمایه‌گذاران نیز بهتر است در این شرایط با صبر و حوصله و بر اساس تحلیل بنیادی عمل کنند، چرا که تجربه ثابت کرده تصمیم‌های هیجانی معمولاً به زیان‌های بزرگ منجر می‌شوند.